Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

разліты, , (спец.).

Які ахапіў вялікую паверхню чаго-н.

  • Р. бранхіт.
  • Разлітае пачырваненне.

разліў, , м.

  1. гл. разліцца, -ць.

  2. Тое, што і паводка.

    • Р. Дняпра.

|| прым. разліўны, .

разліўны, .

  1. Які служыць, прызначаны для разліву (у 1 знач.).

    • Р. апарат.
  2. Які прадаецца на разліў (у 1 знач.), які наліваецца ў пасуду пакупнікоў.

    • Разліўное малако.

разліцца, ; зак.

  1. Выліцца часткова або поўнасцю; расплюхацца.

    • Малако разлілося.
  2. Размеркавацца па розных пасудзінах (пра вадкасць).

  3. Заліць якую-н. прастору, паверхню чаго-н., расцячыся; выйсці з берагоў.

    • Рака разлілася.
  4. перан. Разнесціся ва ўсе бакі, па ўсёй прасторы чаго-н., у межах чаго-н.

    • Разлілася песня ў прасторы.

|| незак. разлівацца, .

|| наз. разліў, і разліццё, .

  • Разліццё жоўці.

разліць, ; зак.

  1. Выліць часткова або поўнасцю; расплюхаць.

    • Р. малако.
  2. Пераліць якую-н. вадкасць з адной пасудзіны ў некалькі іншых.

    • Р. віно ў шклянкі.
  3. безас. Прымусіць выйсці з берагоў.

  4. перан. Распаўсюдзіць ва ўсе бакі, па ўсёй прасторы чаго-н., у межах чаго-н.

    • Сонца разліло святло па зямлі.

  • Вадой не разліць (на разальеш) каго (разм.) — пра неразлучных сяброў.

|| незак. разліваць, .

|| наз. разліў, , разліўка, , разліванне, і разліццё, .

разлічваць, ; незак.

  1. гл. разлічыць.

  2. Меркаваць, мець намер; спадзявацца.

    • Р. на дапамогу.

|| наз. разлічванне, .

разлічыцца, ; зак.

  1. Цалкам расплаціцца з кім-н.

    • Р. з крэдыторамі.
  2. перан., з кім. Адпомсціць каму-н. за што-н.; звесці рахункі з кім-н.

    • Р. з крыўдзіцелем.
  3. Звольніцца, ўзяць разлік (разм.).

    • Р. на рабоце.
  4. Зрабіць разлік у страі.

    • Па парадку нумароў разлічыся!

|| незак. разлічвацца, .

разлічыць, ; зак.

  1. Правёўшы падлік, вызначыць размер, колькасць чаго-н.

    • Р. кошт будаўніцтва склепа.
    • Р. канструкцыю (зрабіць тэхнічны разлік).
  2. Прадугледзець, вызначыць, рашыць.

    • Р. свае магчымасці.
  3. Выдаць зарплату, звольніць.

    • Р. з завода.
  4. Правесці разлік у страі.

  5. на што, для чаго (звычайна ў форме дзеепр. зал. прош.). Зрабіць што-н. для таго, каб выклікаць пэўную рэакцыю, вынікі.

|| незак. разлічваць, .

|| наз. разлік, .

разлог, , м.

Абшар, адкрытая прастора.

  • Паўз Прыпяць цягнуліся пясчаныя разлогі.

разлога, , ж. (разм.).

Тое, што і разлог.