Verbum

даўжэзны, ✂ (разм.).

1. Вельмі доўгі (у прасторы).

   • Прайшлі д. шлях.

2. Вельмі працяглы (у часе).

   • Д. дзень, як цэлы год.

даўжэць, ✂; незак.

Станавіцца больш доўгім.

• Над вечар цені даўжэюць.
• Вясной дні даўжэюць.

|| зак. падаўжэць, ✂.

даўка, ✂, ж. (разм.).

Таўкатня, штурханіна.

• Д. пры ўваходзе.

даўкі, ✂.

Які перасядае ў горле, выклікае аскому.

• Даўкія грушы.

|| наз. даўкасць, ✂.

даўнасць, ✂, ж.

1. Аддаленасць у часе якой-н. падзеі.

   • Справа гэта мае вялікую д.

2. Працяглае існаванне чаго-н.

   • Д. нашага сяброўства.

3. Тэрмін, пасля якога набываецца або траціцца якое-н. права (спец.).

   • Іскавая д.
   • Тэрмін даўнасці мінуў.

|| прым. даўнасны, ✂.

даўней, прысл.

У старыя часы, у далёкім мінулым.

• Д. людзі хадзілі ў саматканым адзенні.

даўнейшы, ✂.

1. Выш. ст. да прым. даўні.

2. Які адбыўся задоўга да цяперашняга часу; старадаўні.

   • Даўнейшыя звычаі адышлі ў нябыт.

3. даўнейшае, -ага, н.

   • Даўномінулае.
   • Д. не вернецца ніколі.

даўні, ✂.

1. Які быў, адбыўся даўно.

   • Прыгадаўся д. выпадак.

2. Які існуе здаўна.

   • Даўняе знаёмства.
   • Справа даўняя — ужо не мае значэння.

даўніна, ✂, ж. (разм.).

Былыя, даўнія часы; старадаўнасць.

• Пачаў успамінаць даўніну.
• Гэта памяць даўніны глыбокай.

даўно, прысл.

1. Многа часу таму назад.

   • Д. гэта было.

2. На працягу доўгага часу.

   • Ён д. тут жыве.

◊

• Даўно б так! — ужыв. пры адабрэнні чыйго-н. учынку.

• Даўным-даўно (разм.) — вельмі даўно.

• Здавён-даўна — з даўніх часоў.

|| памянш. даўненька, ✂.