Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

націснуцца, ; зак.

Сабрацца, збіцца ў якой-н. колькасці.

  • У хату націснулася многа людзей.

націснуць, ; зак.

  1. Стварыць ціск, налегчы цяжарам.

    • Н. на дзверы.
  2. чаго. Выціскаючы, здабыць у якой-н. колькасці.

    • Н. соку з яблыкаў.
  3. Зрабіць націск (у 3 знач.).

    • Н. на ворага з флангаў.
  4. перан., на каго-што і без дапаўнення. Прымусіць або схіліць каго-н. да якога-н. дзеяння.

    • Н. на прафсаюз.
  5. перан., на што і без дапаўнення. Энергічна ўзяцца за што-н. (разм.).

    • Н. на працу.
  6. на што і без дапаўнення. Вымаўляючы, зрабіць лагічны націск.

  7. Нацерці мазоль (мазалі) (разм.).

|| незак. націскаць, .

|| наз. націсканне, і націск, .

нацкаваць, ; зак.

  1. Падахвоціць да нападу.

    • Н. сабак на зайца.
  2. перан. Падбухторыць да варожых дзеянняў супраць каго-н. (разм.).

|| незак. нацкоўваць, .

|| наз. нацкоўванне, .

нацызм, , м.

Нямецкі фашызм.

  • Не дапусціць адраджэння нацызму.

|| прым. нацысцкі, .

нацыст, , м.

Прыхільнік нацызму.

|| ж. нацыстка, .

|| прым. нацысцкі, .

нацыя, , ж.

  1. Гістарычна ўстойлівая супольнасць людзей, якая ўтвараецца ў працэсе фарміравання агульнасці іх тэрыторыі, эканамічных сувязей, літаратурнай мовы, асаблівасцей культуры і духоўнага аблічча.

  2. У некаторых спалучэннях: краіна, дзяржава.

    • Арганізацыя Аб’яднаных Нацый.

нацыяналізаваць, ; зак. і незак.

Правесці (праводзіць) нацыяналізацыю чаго-н.

  • Н. фабрыкі і заводы.

нацыяналізацыя, , ж.

  1. Перадача з прыватнай уласнасці ва ўласнасць дзяржавы прадпрыемстваў і цэлых галін эканомікі, зямель, банкаў, жылых і грамадскіх будынкаў.

  2. Арганізацыя чаго-н. на нацыянальнай аснове.

нацыяналізм, , м.

Буржуазная і дробнабуржуазная ідэалогія і палітыка, якая зыходзіць з ідэй нацыянальнай перавагі пануючай нацыі і супрацьпастаўлення яе іншым нацыям.

|| прым. нацыяналістычны, .

нацыяналіст, , м.

Прыхільнік нацыяналізму.

|| ж. нацыяналістка, .

|| прым. нацыяналістычны, .