Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

це́сля, -і, ДМ -ю, Т -ем, мн. -і, -яў, м.

Тое, што і цясляр.

цесната́, -ы́, ДМ -наце́, ж.

1. гл. цесны.

2. Адсутнасць вольнага месца, прасторы.

Жыць у цеснаце.

3. Скапленне людзей на малой прасторы.

У аўтобусе ц.

це́сны, -ая, -ае.

1. Які займае недастатковую плошчу, непрасторны.

Ц. пакой.

Цесная вулачка.

2. Пра адзенне, абутак і пад.: малы па памеры.

Цесныя боты.

3. Шчыльна размешчаны адзін каля аднаго.

Дзеці сядзелі цесным радком.

Цесна (прысл.) паставіць кнігі.

4. перан. Абмежаваны, вузкі.

Цеснае кола знаёмых.

5. перан. Блізкі, непасрэдна звязаны з кім-, чым-н.

Ц. кантакт.

Цесная дружба.

Гэтыя праблемы цесна (прысл.) звязаны.

|| наз. цесната́, -ы́, ДМ -наце́, ж. (да 1 знач.) і цясно́та, -ы, ж. (да 1 знач.).

це́ста, -а, М -сце, н.

1. Вязкая маса з мукі, замешанай на вадзе, малацэ і пад.

Замясіць ц.

Здобнае ц.

2. Густая маса, атрыманая пры змешванні цвёрдага, сыпкага рэчыва з вадкасцю.

Бетоннае ц.

|| прым. це́ставы, -ая, -ае (да 1 знач.).

цестаме́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

Апарат, які замешвае цеста, а таксама рабочы, які выконвае такую работу.

цестамясі́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

Машына, якая месіць цеста.

Механічная ц.

|| прым. цестамясі́льны, -ая, -ае.

цестападо́бны, -ая, -ае.

Па ступені густаты, вязкасці падобны на цеста.

Цестападобная маса.

цесць, -я, мн. цясці́ і (з ліч. 2, 3, 4) це́сці, цясцёў, м.

Жончын бацька.

|| прым. це́сцеў, -цева.