Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пратэжы́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак., каму (кніжн.).

Рабіць пратэкцыю.

|| наз. пратэжы́раванне, -я, н.

пратэжэ́, нескл., м. і ж., каго або чый (кніжн.).

Асоба, якая карыстаецца чыёй-н. пратэкцыяй.

Гэты юнак — ваш п.

пратэ́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прыстасаванне, вырабленае ў форме якой-н. часткі цела ўзамен страчанай прыроднай.

Зубныя пратэзы.

|| прым. пратэ́зны, -ая, -ае.

пратэзава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е, -зу́й; -зава́ны; зак і незак., што.

Вырабіць (вырабляць) пратэз.

П. руку.

|| наз. пратэзава́нне, -я, н.

пратэ́ктар¹, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Дзяржава, якая ажыццяўляе пратэктарат.

пратэ́ктар², -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Патоўшчаная частка пакрышкі, якая непасрэдна сутыкаецца з дарогай.

|| прым. пратэ́ктарны, -ая, -ае.

Пратэктарная рызіна.

пратэктара́т, -а і -у, Ма́це, м.

1. -у. Форма залежнасці, пры якой слабейшая краіна, фармальна захоўваючы свой дзяржаўны лад, фактычна падпарадкавана мацнейшай імперыялістычнай дзяржаве.

2. -а. Краіна, што знаходзіцца ў такой залежнасці.

На тэрыторыі пратэктарата.

пратэ́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Апякунства, падтрымка каго-н. ва ўладкаванні на работу, у прасоўванні па службе і пад.

Зрабіць пратэкцыю каму-н. Уладкавацца куды-н. па пратэкцыі.

|| прым. пратэкцы́йны, -ая, -ае.

пратэкцыяні́зм, -у, м. (кніжн.).

1. Эканамічная палітыка дзяржавы, накіраваная на ахову нацыянальнай эканомікі ад замежнай канкурэнцыі.

2. Падбор службовых асоб не па дзелавых якасцях, а па знаёмстве, па пратэкцыі.

|| прым. пратэкцыяні́сцкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

пратэкцыяні́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Прыхільнік пратэкцыянізму (у 1 знач.).