Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

турбаэлектрахо́д, -а, Мо́дзе, мн. -ы, -аў, м.

Судна, на якім электрычны генератар прыводзіцца ў дзеянне паравой ці газавай турбінай.

|| прым. турбаэлектрахо́дны, -ая, -ае.

турбі́на, -ы, мн. -ы, -бі́н, ж.

Рухавік, які ператварае кінетычную энергію вады, пары, газу ў механічную работу.

Паравая т.

|| прым. турбі́нны, -ая, -ае.

турбо́та, -ы, ДМо́це, мн. -ы, -бо́т, ж.

1. Заклапочанасць чым-н., неадольнае жаданне ажыццявіць што-н.

Турботы яго не памяншаліся.

2. Апека над кім-н., клопат, увага да каго-н.

Т. аб дзецях.

турбо́тлівы, -ая, -ае (разм.).

Тое, што і турботны.

|| наз. турбо́тлівасць, -і, ж.

турбо́тны, -ая, -ае.

1. Які турбуецца, клапоціцца аб кім-, чым-н.

Турботная гаспадыня.

2. Напоўнены рознымі турботамі, неспакойны.

Т. дзень.

Турботная справа.

|| наз. турбо́тнасць, -і, ж.

ту́ркі, -аў, адз. ту́рак, -рка, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Турцыі.

|| ж. турча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. турэ́цкі, -ая, -ае.

туркме́ны, -аў, адз.е́н, -а, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Туркменістана.

|| ж. туркме́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. туркме́нскі, -ая, -ае.

турма́, -ы́, мн. ту́рмы іліч. 2, 3, 4) турмы́, ту́рмаў, ж.

1. Месца зняволення, будынак, дзе ўтрымліваюцца асобы, пазбаўленыя волі.

Сядзець у турме.

2. Пакаранне зняволеннем.

Прайсці праз турму.

3. перан. Месца, дзе прыгнятаюць, дзе цяжка жывецца.

Ту́рма плача па кім (разм., неадабр.) — пра таго, хто заслугоўвае пакарання.

|| прым. турэ́мны, -ая, -ае.

ту́рман, -а, мн. -ы, -аў, м.

Голуб асобай пароды, які мае здольнасць куляцца пры палёце.

турні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Гімнастычны снарад: перакладзіна, гарызантальна ўмацаваная на дзвюх стойках.

Практыкаванні на турніку.

|| прым. турніко́вы, -ая, -ае.