Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

вярхо́ўны, -ая, -ае.

Галоўны, найвышэйшы.

В.

Галоўнакамандуючы.

В.

Суд Рэспублікі Беларусь.

вярце́цца, вярчу́ся, ве́рцішся, ве́рціцца; вярці́ся; незак.

Тое, што і круціцца.

|| наз. вярчэ́нне, -я, н.; прым. вярча́льны, -ая, -ае.

В. рух.

вярце́ць, вярчу́, ве́рціш, ве́рціць; вярці́; незак.

Тое, што і круціць.

|| наз. вярчэ́нне, -я, н.

вяршо́к¹, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

Старая мера даўжыні, роўная 4,4 см.

У аршыне шаснаццаць вяршкоў.

|| прым. вяршко́вы, -ая, -ае.

вяршо́к², -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

1. Верхняя частка чаго-н.; верх, верхавіна.

На самым вяршку.

В. дрэва.

Вяршкі і карэньчыкі.

2. мн. Густы тлусты верхні слой на малацэ, якое адстоялася.

Збіраць вяршкі (таксама перан.: браць самае лепшае).

3. мн. Тое, што і верх (у 7 знач.).

|| прым. вяршко́вы, -ая, -ае.

вяршы́ня, -і, мн. -і, -шы́нь, ж.

Самы верх, верхняя частка (гары, дрэва і пад.).

В.

Гімалаяў.

Вяршыні дубоў.

На вяршыні славы (перан.). В. вугла (пункт перасячэння дзвюх прамых, што ўтвараюць вугал).

|| прым. вяршы́нны, -ая, -ае.

вяршы́цель, -я, мн. -і, -яў, м. (кніжн.).

Той, хто вяршыць што-н., распараджаецца чым-н.

В. лёсу.

|| ж. вяршы́целька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек.

вяршы́ць, вяршу́, вяршы́ш, вяршы́ць; вяршы́м, вершыце́, вярша́ць; незак.

1. што. Рабіць верх, верхнюю частку чаго-н., завяршаць.

В. страху.

В. стог.

2. што і чым. Вырашаць, распараджацца (кніжн.).

В. справы.

вяры́гі, -ры́г і -аў.

Жалезныя ланцугі, якія носяць на целе рэлігійныя фанатыкі.

|| прым. вяры́жны, -ая, -ае.

вяры́цельны, -ая, -ае.

У выразе: вярыцельная грамата — урадавы дакумент, які сведчыць аб назначэнні каго-н. дыпламатычным прадстаўніком.