Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прапусці́ць, -ушчу́, -у́сціш, -у́сціць; -у́шчаны; зак.

1. што. Даць пранікнуць чаму-н. праз што-н.

Штора не прапускае святло.

2. каго-што. Прыняўшы, абслужыць, апрацаваць і пад.

П. праз станцыю трыццаць цягнікоў.

3. каго-што. Прымусіць прайсці праз што-н.

П. праз сепаратар.

4. што. Прыняўшы, зрабіць разгляд, ацаніць (разм.).

П. артыкул праз аддзел.

5. каго-што. Даць дарогу каму-, чаму-н., дазволіць прайсці, праехаць куды-н.

П. у парк. П. дзяцей наперад.

6. каго-што. Прайсці, праехаць міма каго-, чаго-н., прамінуць; прайсці, праехаць міма, не заўважыўшы, празяваўшы што-н.

П. два завулкі, а потым завярнуць.

Сачыць, каб не п. свой прыпынак.

7. што. Дазволіць друкаваць, ставіць на сцэне, дэманстраваць і пад.

Выдавецтва не прапусціла дрэнна падрыхтаваны рукапіс.

8. што. Не запоўніць якое-н. месца ў чым-н., не заняць час якім-н. дзеяннем.

П. радок для прозвішча ў дакуменце. П. адзін сказ.

9. што. Не з’явіцца (на сход, заняткі і пад.).

П. тыдзень вучобы.

10. што. Не скарыстаць што-н., упусціць.

Загаварыліся і прапусцілі трамвай. П. зручны момант.

11. што. Выпіць (спіртнога; разм.).

П. па кілішку.

|| незак. прапуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. про́пуск, -у, м. (да 1—10 знач.) і прапуска́нне, -я, н. (да 1—5, 7 і 11 знач.).

прапушча́льны, -ая, -ае (кніжн.).

Які прапускае праз сябе што-н.

П. для святла.

|| наз. прапушча́льнасць, -і, ж.

прапха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., каго-што.

Прапхнуць у некалькі прыёмаў.

прапхну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ніся; зак. (разм.).

Пхаючыся, прабрацца праз натоўп.

|| незак. прапіха́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і прапі́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

прапхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; -ну́ты; зак., каго-што.

Прасунуць штуршком.

П. корак у бутэльку.

|| незак. прапіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прапі́хваць, -аю, -аеш, -ае.

прапылі́цца, -ылю́ся, -ы́лішся, -ы́ліцца; зак.

Набрацца пылу, запыліцца.

Шапка прапылілася.

прапылі́ць, -ылю́, -ы́ліш, -ы́ліць; -ы́лены; зак.

1. каго-што. Напоўніць пылам.

2. Праехаць, прайсці, падняўшы клубы пылу (разм.).

Па вуліцы прапыліў статак.

прапыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што, аб чым, пра што і з дадан.

Тое, што і праведаць (у 2 знач.).

|| незак. прапы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

прапясо́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго (што) (разм.).

Моцна прабраць, вынесці вымову за што-н.

П. на сходзе за безгаспадарчасць.

|| незак. прапясо́чваць, -аю, -аеш, -ае.

прапячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; -пёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак., што.

1. Даць спячыся да поўнай гатоўнасці.

П. мяса.

2. Прапаліць чым-н. моцна нагрэтым.

П. дзірку ў дошцы.

3. Правесці які-н. час, пекучы што-н.

Усю ноч прапяклі хлеб.

|| незак. прапяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).