Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

протагісто́рыя, -і, ж. (кніжн.).

Дагістарычны перыяд жыцця чалавецтва.

|| прым. протагістары́чны, -ая, -ае.

протадыя́кан, -а, мн. -ы, -аў, м.

У хрысціянскай царкоўнай епархіі: першы або галоўны дыякан.

|| прым. протадыя́канскі, -ая, -ае.

протаіерэ́й, -я, мн. -і, -яў, м.

У хрысціянскай царкоўнай епархіі: старшы святар (настаяцель) храма.

|| прым. протаіерэ́йскі, -ая, -ае.

про́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

Абломак іголкі, металічнага стрыжня.

про́філь, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Від збоку (твару, прадмета).

Прыгожы п. твару.

Сфатаграфавацца ў п.

2. Сячэнне, разрэз чаго-н. (спец.).

П. дарогі.

П. сталі.

3. Сукупнасць спецыфічных рыс, якія характарызуюць якую-н. сферу дзейнасці, а таксама характар вытворчага ці навучальнага ўхілу (кніжн.).

Спецыяльнасць шырокага профілю.

Раён збожжавага профілю.

П. прадпрыемства.

|| прым. про́фільны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Профільная пракатка металу.

проці...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. процідзеяння чаму-н., напр.: процідэсантны, процігрыпозны, проціпажарны.

проціа́тамны, -ая, -ае.

Прызначаны для абароны супраць атамнай зброі.

процібо́рстваваць, -твую, -твуеш, -твуе; -твуй; незак., каму-чаму.

Змагацца супраць каго-, чаго-н., процідзейнічаць.

П. ворагу.

П. злу.

проціва́га, -і, ДМа́зе, ж.

1. Груз для ўраўнаважвання сіл, якія дзейнічаюць у машынах, збудаваннях (спец.).

2. перан. Тое, што процідзейнічае, процістаіць чаму-н. іншаму.

Адна думка служыць процівагай іншай.

У процівагу, прыназ. з Д — у адрозненне ад каго-, чаго-н., супраць каго-, чаго-н.

Выставіць прапанову ў процівагу апаненту.

процівага́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяльнае прыстасаванне для аховы органаў дыхання, вачэй і твару чалавека ад атрутных газаў бактэрый, вірусаў.

|| прым. процівага́завы, -ая, -ае.