Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прадста́віцца, -та́ўлюся, -та́вішся, -та́віцца; зак.

1. каму і без дап. Назваць сябе, знаёмячыся з кім-н.

П. прысутным.

2. Уявіцца, паказацца.

Яго словы прадставіліся цяпер у іншым святле.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узнікнуць, надарыцца.

Прадставіўся зручны выпадак.

|| незак. прадстаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. прадстаўле́нне, -я, н. (да 1 знач.).

прадста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак.

1. каго-што, каму. Даставіць, паказаць, прад’явіць.

П. дакументы. П. доказы.

2. каго (што) і каму. Пазнаёміць з кім-н.

П. новага выкладчыка педагагічнаму савету.

3. каго (што) і да чаго. Прызнаўшы дастойным чаго-н., хадайнічаць аб чым-н. (аб павышэнні, узнагародзе і пад.).

П. да ўзнагароды.

|| незак. прадстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прадстаўле́нне, -я, н.

прадстаўле́нне, -я, н.

1. гл. прадставіцца, прадставіць.

2. мн. -і, -яў. Пісьмовая заява з прапановай аб чым-н. (афіц.).

П. аб пераводзе на новую пасаду.

прадста́ўлены, -ая, -ае.

Які мае прадстаўнікоў (у 1 знач.) дзе-н.

На форуме прадстаўлены многія краіны.

прадстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каго-што.

1. гл. прадставіць.

2. Дзейнічаць па чыім-н. даручэнні, быць чыім-н. прадстаўніком.

П. інтарэсы працоўных.

прадстаўні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Асоба, якая прадстаўляе (у 2 знач.) чые-н. інтарэсы, адлюстроўвае чые-н. погляды.

П. адміністрацыі.

Дыпламатычны п.

2. Чалавек, які прадстаўляе ў сваёй асобе які-н. разрад, групу людзей ці якую-н. галіну дзейнасці, выразнік чыіх-н. інтарэсаў.

Прадстаўнікі старэйшага пакалення вучоных.

3. Тыповы ўзор таго або іншага разраду істот, прадметаў.

П. мясцовай флоры.

|| ж. прадстаўні́ца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. прадстаўні́цкі, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

прадстаўні́цтва, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Выкананне абавязкаў прадстаўніка (у 1 знач.; кніжн.).

П. чыіх-н. інтарэсаў.

2. Установа, якая абараняе інтарэсы.

Гандлёвае п.

3. Права, парадак выбару прадстаўнікоў у якія-н. органы (кніжн.).

Народнае п.

прадстаўні́чы, -ая, -ае.

1. Выбарны, заснаваны на прадстаўніцтве (у 3 знач.).

П. сход. П. орган.

2. Які добра адлюстроўвае чые-н. інтарэсы, аўтарытэтны.

Недастаткова прадстаўнічая камісія.

прадублі́раваць гл. дубліраваць.

прадугада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

Наперад угадаць, прадугледзець.

П. адказ.

|| незак. прадуга́дваць, -аю, -аеш, -ае.