Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

турбо́тны, -ая, -ае.

1. Які турбуецца, клапоціцца аб кім-, чым-н.

Турботная гаспадыня.

2. Напоўнены рознымі турботамі, неспакойны.

Т. дзень.

Турботная справа.

|| наз. турбо́тнасць, -і, ж.

ту́ркі, -аў, адз. ту́рак, -рка, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Турцыі.

|| ж. турча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. турэ́цкі, -ая, -ае.

туркме́ны, -аў, адз.е́н, -а, м.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Туркменістана.

|| ж. туркме́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. туркме́нскі, -ая, -ае.

турма́, -ы́, мн. ту́рмы іліч. 2, 3, 4) турмы́, ту́рмаў, ж.

1. Месца зняволення, будынак, дзе ўтрымліваюцца асобы, пазбаўленыя волі.

Сядзець у турме.

2. Пакаранне зняволеннем.

Прайсці праз турму.

3. перан. Месца, дзе прыгнятаюць, дзе цяжка жывецца.

Ту́рма плача па кім (разм., неадабр.) — пра таго, хто заслугоўвае пакарання.

|| прым. турэ́мны, -ая, -ае.

ту́рман, -а, мн. -ы, -аў, м.

Голуб асобай пароды, які мае здольнасць куляцца пры палёце.

турні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Гімнастычны снарад: перакладзіна, гарызантальна ўмацаваная на дзвюх стойках.

Практыкаванні на турніку.

|| прым. турніко́вы, -ая, -ае.

турніке́т, -а, Ме́це, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяльнае прыстасаванне для пропуску людзей па чарзе па адным.

Прайсці цераз т.

турні́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Спаборніцтва рыцараў у Заходняй Еўропе ў сярэднія вякі.

2. Спартыўныя спаборніцтвы, асабістыя ці камандныя, у якіх усе ўдзельнікі сустракаюцца паміж сабой адзін або два разы.

Баскетбольны т.

Міжнародны шахматны т.

|| прым. турні́рны, -ая, -ае.

турну́ць гл. турыць.

турнэ́, нескл., н.

1. Падарожжа па кругавым маршруце.

Т. вакол свету.

2. Паездка артыстаў, спартсменаў на гастрольныя выступленні, спаборніцтвы і пад.