Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прыкры́цце, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. прыкрыцца, прыкрыць.

2. Прадмет, за якім можна схавацца.

Стаць пад п.

3. Вайсковая часць, падраздзяленне, якое ахоўвае, прыкрывае каго-, што-н.

Артылерыйскае п.

Група прыкрыцця.

прыкрыццё, -я́, н.

Ахова, заслона.

Пад прыкрыццём агню зенітных батарэй.

прыкры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак.

1. каго-што. Закрыць, накрыць.

П. чыгунок накрыўкай.

2. каго-што. Абараніць дзеяннямі войск.

П. з аўтаматаў хвост калоны.

3. перан., што. Схаваць, не выявіць.

П. сваё хваляванне.

4. што. Ліквідаваць, закрыць (разм.).

П. ларок.

|| незак. прыкрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыкры́цце, -я, н. (да 2 і 3 знач.) і прыкрыва́нне, -я, н.

пры́куп, -у, м.

У некаторых картачных гульнях: карты, якія атрымліваюць у дадатак да здадзеных.

Казырны кароль у прыкупе.

|| прым. прыкупны́, -а́я, -о́е.

прыкупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак.

1. каго-што і каго-чаго. Купіць дадаткова.

П. бульбы.

2. У некаторых картачных гульнях: атрымаць у прыкупе.

П. дзясятку і даму.

|| незак. прыкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыку́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыку́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і прыку́пліванне, -я, н.

прыкуры́ць, -уру́, -у́рыш, -у́рыць; -у́раны; зак., што.

Запаліць папяросу.

|| незак. прыку́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыку́рванне, -я, н.

прыку́с, -у, м.

Становішча зубоў пры стуленых сківіцах.

Правільны п.

прыку́сваць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. гл. прыкусіць.

2. Адкусваць па кусочках.

П. цукар пры чаяванні.

прыкусі́ць, -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак., што.

Злёгку ўкусіўшы, сціснуць.

П. губу.

П. язык (таксама перан.: замаўчаць адразу, раптоўна; разм.).

|| незак. прыку́сваць, -аю, -аеш, -ае.

прыла́вак, -ла́ўка, мн.а́ўкі, -ла́ўкаў, м.

Род вузкага, закрытага спераду стала ў магазіне, які аддзяляе прадаўца ад пакупнікоў, а таксама стол для продажу тавараў на рынку.

Работнікі прылаўка (служачыя магазіна).

|| прым. прыла́вачны, -ая, -ае.