Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

про́вад, -у, М -дзе, мн. правады́, -о́ў, м.

Металічны дрот для перадачы электрычнага току.

Тэлефонны п.

Старшыня на провадзе (тэлефонны апарат злучаны са старшынёй; разм.).

|| прым. правадны́, -а́я, -о́е (спец.).

Правадная сувязь (якая ажыццяўляецца па правадах у адрозненне ад радыёсувязі).

про́даж, -у, м.

1. гл. прадаць.

2. Гандаль, тавараабарот.

Быць у продажы.

Выпусціць у п.

|| прым. прада́жны, -ая, -ае.

про́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

Старажытны папярэднік па родзе, а таксама суайчыннік з папярэдніх пакаленняў.

Шанаваць памяць сваіх продкаў.

про́жаўць, -і, ж. (разм.).

Прымесь жоўтага, жаўцізны.

Збажына, ледзь кранутая прожаўцю.

про́жылак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

Тонкая каляровая палоска, прамежкавы слой у камені, дрэве, а таксама жылка, якая свіціцца праз скуру.

Белы кварц з жоўтымі прожылкамі.

Рука з сінімі прожылкамі.

Прожылкі на лістах, кветках.

про́за, -ы, ж.

1. Невершаваная літаратура ў адрозненне ад паэзіі.

Мастацкая п.

Пісаць прозу.

2. перан. Будзённасць, паўсядзённасць жыцця.

П. жыцця.

|| прым. празаі́чны, -ая, -ае.

про́звішча, -а, мн. -ы, -аў, н.

Спадчыннае сямейнае найменне, якое дадаецца да ўласнага асабістага імя.

Дзявочае п. (да замужжа).

про́йгрыш, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Няўдачны для каго-н. зыход гульні, спаборніцтва і пад.

Застацца ў пройгрышы.

2. Сума грошай, страчаная пры гульні.

Вялікі п.

|| прым. про́йгрышны, -ая, -ае.

про́йма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Адтуліна, паглыбленне ў чым-н., паміж чым-н.

У пройме дзвярэй паказалася галава.

П. паміж хмарамі.

2. Прарэз для рукава (спец.).

|| прым. про́йменны, -ая, -ае і про́ймавы, -ая, -ае.

про́лежань, -жня, мн. -жні, -жняў, м.

У ляжачых хворых: амярцвенне скураных покрываў той часткі цела, на якой доўга і нерухома ляжаць.

|| прым. про́лежневы, -ая, -ае.