Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прыцмо́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; зак.

Утварыць гук губамі, стуліўшы і хутка растуліўшы іх.

П. ад здзіўлення.

|| незак. прыцмо́кваць, -аю, -аеш, -ае.

прыцэ́л, -а і -у, м.

1. -а, мн. -ы, -аў. Прыстасаванне на агнястрэльнай зброі для навядзення на цэль.

2. -у. Навядзенне на цэль, прыцэльванне.

Лінія прыцэлу.

Узяць (браць) на прыцэл каго-, што-н. — прыцэліцца ў каго-, што-н. (таксама перан.: звярнуць асаблівую ўвагу на каго-, што-н.).

|| прым. прыцэ́льны, -ая, -ае.

Прыцэльная стральба (па цэлі).

прыцэ́ньвацца гл. прыцаніцца.

прыцяга́льны, -ая, -ае (кніжн.).

Які вабіць да сябе, выклікае інтарэс.

Прыцягальная сіла музыкі.

|| наз. прыцяга́льнасць, -і, ж.

прыцягну́цца, -ягну́ся, -я́гнешся, -я́гнецца; -ягні́ся; зак. (разм.).

Прыйсці куды-н. з цяжкасцю, павольна.

Прыцягнуўся дадому.

прыцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.

1. каго-што. Цягай наблізіць, цягнучы, прысунуць, даставіць куды-н.

П. бервяно.

П. лодку да берага.

2. каго (што). Прывесці сілай ці супраць волі (разм.).

П. у госці.

3. каго-што. Прымусіць звярнуць увагу на што-н. або выклікацьжаданне прыбыць куды-н.

Выстаўка прыцягнула шмат наведвальнікаў.

4. каго (што). Прымусіць, выклікаць жаданне прыняць удзел у чым-н.

П. да работы ў камісіі.

5. каго (што) да чаго. Прымусіць адказаць за сваю дзейнасць, учынкі (афіц.).

П. да адказнасці.

|| незак. прыця́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыця́гванне, -я, н. (да 1—3 і 5 знач.) і прыцягне́нне, -я, н. (да 4 і 5 знач.).

прыцяжэ́нне, -я, н.

Фізічная з’ява, якая заключаецца ў тым, што адно цела імкнецца наблізіцца да другога.

Закон зямнога прыцяжэння.

прыцярпе́цца, -цярплю́ся, -це́рпішся, -це́рпіцца; -цярпі́ся; зак., да каго-чаго і без дап.

Прывыкнуць да чаго-н. непрыемнага.

П. да болю.

прыцячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́, -цяку́ць; -цёк, -цякла́, -ло́; зак.

Пра цякучую вадкасць: з’явіцца дзе-н.

Вада прыцякла ў лагчыну.

|| незак. прыцяка́ць, -а́е.

прыча́л, -а і -у, м.

1. -у, гл. прычаліць.

2. -а, мн. -ы, -аў. Вяроўка, канат, якім прычальваюць.

Замацаваць, кінуць, падаць п.

3. -а, мн. -ы, -аў. Месца, дзе прычальваюць.

Карабель стаіць каля прычала.

|| прым. прыча́льны, -ая, -ае.