Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прыдзі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

Дробязны папрок.

Недарэчныя прыдзіркі да слова.

прыдзі́рлівы, -ая, -ае.

Схільны прыдзірацца да кожнай дробязі.

П. тон.

Прыдзірлівыя патрабаванні.

|| наз. прыдзі́рлівасць, -і, ж.

прыдра́цца, -дзяру́ся, -дзярэ́шся, -дзярэ́цца; -дзяро́мся, -дзераце́ся, -дзяру́цца; -дра́ўся, -ра́лася; -дзяры́ся; зак.

1. да каго-чаго. Незаслужана папракнуць, зрабіць вымову за дробную або ўяўную правіннасць.

П. да дробязі.

2. да чаго. Выкарыстаць што-н. як зачэпку для прыдзіркі.

|| незак. прыдзіра́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прыду́маць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Стварыць у думках, вынайсці, здагадацца што-н. зрабіць.

П. мелодыю.

П. адгаворку.

2. каго-што і з дадан. Выдумаць тое, чаго не было на самай справе.

Ты ўсё прыдумаў, гэтага там не было.

|| незак. прыдумля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыду́мваць, -аю, -аеш, -ае.

пры́думка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж. (разм.).

Тое, што прыдумана; выдумка.

Здатны на розныя прыдумкі.

прыду́мшчык, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

Той, хто прыдумляе (у 2 знач.); выдумшчык.

Не верце гэтаму прыдумшчыку.

|| ж. прыду́мшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

прыдуркава́ты, -ая, -ае.

Дурнаваты, бесталковы.

П. дзяцюк.

П. выгляд.

|| наз. прыдуркава́тасць, -і, ж.

прыду́шаны, -ая, -ае.

Пра голас, гукі: прыглушаны, здаўлены.

П. шэпт.

|| наз. прыду́шанасць, -і, ж.

прыдушы́ць, -ушу́, -ўшыш, -ўшыць; -ўшаны; зак., каго (што).

Прыціснуўшы, задушыць.

П. кураня.

|| незак. прыду́шваць, -аю, -аеш, -ае.

прыдыха́нне, -я, н. (спец.).

Гук, які суправаджае маўленне пры выдыху, а таксама гук мовы, які ўтвараецца трэннем паветра аб ненапружаныя галасавыя звязкі.

|| прым. прыдыха́льны, -ая, -ае.