Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

прыго́ртваць гл. прыгарнуць.

прыгразі́ць гл. гразіць.

прыгрэ́бці, -рабу́, -рабе́ш, -рабе́; -рабём, -рабяце́, -рабу́ць; -ро́б, -ро́бла; -рабі; -рэ́бены; зак., што.

Зграбаючы, сабраць каля чаго-н.

П. сена да стога.

|| незак. прыграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прыгрэ́ў, -рэ́ву, м.

1. гл. прыгрэць.

2. мн.э́вы, -рэ́ваў. Месца, дзе прыгравае сонца.

На прыгрэвах чарнела зямля.

прыгрэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак. (разм.).

Сагрэцца ў цёплым месцы або ўкрыўшыся чым-н.

П. каля агню.

П. пад цёплай коўдрай.

|| незак. прыграва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

прыгрэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; -э́ты; зак.

1. каго-што. Абагрэць крыху, злёгку або зверху.

Прыгрэла сонца.

2. перан., каго (што). Прылашчыўшы, прытуліць (у 2 знач.; разм.).

П. сірату.

Прыгрэць змяю (гадзюку) на сваіх грудзях (разм.) — зрабіць дабро чалавеку, які пасля адплачвае няўдзячнасцю.

|| незак. прыграва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыгрэ́ў, -рэ́ву, м. (да 1 знач.) і прыграва́нне, -я, н. (да 2 знач.).

прыгу́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што, чаго і без дап.

Каштуючы што-н., толькі дакрануцца губамі.

Толькі прыгубіла і паставіла чарку.

|| незак. прыгу́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

пры́гук, -а, мн. -і, -аў, м.

Вельмі кароткі і няясны дадатковы гук, які суправаджае асноўны.

прыдаро́жны, -ая, -ае.

Які знаходзіцца пры дарозе.

П. камень.

прыда́так, -тка і -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. -тку. Тое, што дададзена, прыбаўка, якая з’яўляецца дадаткам да чаго-н. асноўнага.

Памяняць без прыдатку.

2. -тка. Дадатковы адростак, дадатковае ўтварэнне ў арганізме (спец.).

Мазгавы п.

3. -тка. У граматыцы: азначэнне, выражанае назоўнікам (напр.: вочы-зоркі, жанчына-кантралёр).

|| прым. прыда́ткавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

П. страўнік у птушак.