Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нарко́з

(фр. narcose, ад гр. narkosis = аняменне)

штучна выкліканы стан з поўнай або частковай стратай прытомнасці і болевай адчувальнасці; абязбольванне.

нарко́лаг

[ад нарко(тык) + -лаг]

спецыяліст у галіне наркалогіі.

нарко́тык

(гр. narkotikos = які ашаламляе)

рэчыва, якое ўжываецца ў медыцыне як сродак абязбольвання або ўсыплення, а пры бескантрольным ужыванні прыводзіць да наркаманіі.

нармабла́сты

(ад норма + -бласты)

адна са стадый утварэння эрытрацытаў, якая характарызуецца наяўнасцю ядра.

нармалізава́ць

(ад лац. normalis = урэгуляваны)

праводзіць нармалізацыю 1.

нармаліза́цыя

(фр. normalisation, ад лац. normalis = урэгуляваны)

1) прывядзенне да нормы, падпарадкаванне норме (напр. н. міжнародных адносін, н. правапісу);

2) вызначэнне адзіных нормаў і патрабаванняў па тыпах, памерах, якасці розных аб’ектаў, вырабаў, прылад ці іх вузлоў, а таксама па абазначэннях і маркіроўцы; адзін з відаў стандартызацыі;

3) від тэрмічнай апрацоўкі сталі, награванне яе да тэмпературы, вышэйшай за тэмпературу крытычнага пункту (750—950°С) з наступным ахаладжэннем на спакойным паветры.

нарма́ль

(лац. normalis = урэгуляваны)

1)мат. перпендыкуляр да датычнай прамой або плоскасці, які праходзіць праз пункт дотыку;

2) дакумент, якім вызначаюцца тыпы, памеры, нормы і тэхнічныя ўмовы на прадукцыю пэўнай галіны прамысловасці;

3) дэталь прынятага ўзору.

нарма́льны

(лац. normalis = урэгуляваны)

1) які адпавядае нормам, звычайны, натуральны (напр. н-ая тэмпература, н. колер скуры);

2) псіхічна здаровы (напр. н. чалавек).

нарматыві́зм

(ад фр. normatif = нарматыўны, ад лац. norma = норма)

кірунак у сацыялогіі, тэорыі права, этыцы і эстэтыцы, які адмаўляе навуковае пазнанне заканамернасцей грамадскіх з’яў і супрацьпастаўляе яму сістэмы палітычных, этычных і эстэтычных норм.

нарматы́ў

(фр. normatif, ад лац. normatio = упарадкаванне)

эканамічны, тэхнічны або які-н. іншы паказчык нормаў, у адпаведнасці з якімі выконваецца работа.