Verbum

кампасці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Прабіваць кампосцерам які‑н. дакумент з мэтай кантролю. Кампасціраваць чыгуначны білет.

кампа́ўнд, ‑а і ‑у, М ‑дзе, м.

Спец.

1. ‑а. Паравая машына з двума цыліндрамі, у якіх пара працуе паслядоўна.

2. ‑у. Сумесь якіх‑н. рэчываў, якая не з’яўляецца хімічным злучэннем.

[Ад англ. compound — састаўны.]

кампе́ндыум, ‑а, м.

Уст. Сціслы выклад асноўных палажэнняў якой‑н. навукі, даследавання і пад.

[Ад лац. compendium — зберажэнне, эканомія.]

кампенсава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад кампенсаваць.

2. у знач. прым. Які мае кампенсацыю (у 2 знач.); ураўнаважаны чым‑н. Кампенсаваны парок сэрца.

кампенсава́цца, ‑суецца; зак. і незак.

1. Аплаціцца (аплачвацца), ураўнаважыцца (ураўнаважвацца).

2. толькі незак. Зал. да кампенсаваць.

кампенсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак. і незак., што.

Аплаціць (аплачваць), накрыць (пакрываць) выдаткі, страты, чужую працу і інш. Кампенсаваць нанесеныя страты. // Ураўнаважыць (ураўнаважваць), замяніць (замяняць) чым‑н. Аўгіня кампенсавала .. [дачцы] бацькаву халоднасць гарачымі матчынымі ласкамі. Колас. Па дарозе надумаў [Кірыла] .. заехаць адразу да Зосі і размовай з ёй кампенсаваць страчаны дзень. Шамякін.

кампенса́тар, ‑а, м.

Усякі прыбор, прызначаны ўраўнаважваць уздзеянне знешніх фактараў (тэмпературы, ціску, скорасці і інш.) на работу механізмаў.

[Ад лац. compensare — ураўнаважваць, ураўноўваць.]

кампенсацы́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кампенсацыі (у 1 знач.), звязаны з ёй. Кампенсацыйныя выдаткі.

2. Які служыць для кампенсацыі (у 3 знач.); ізаляваны ад знешніх уздзеянняў. Кампенсацыйная ўстаноўка. Кампенсацыйны маятнік.

кампенса́цыя, ‑і, ж.

1. Аплата, узнагарода за якую‑н. работу; пакрыццё выдаткаў, страт і інш. Грашовая кампенсацыя. □ Паколькі ж адкупілася Староста ад жаніха занадта дарагой цаной, царква, у парадку, так сказаць, кампенсацыі, залічыла яе ў святыя. Краўчанка. // Выплата рабочаму або служачаму грашовых сум звыш зарплаты ў прадугледжаных законам выпадках. Кампенсацыя за нескарыстаны адпачынак.

2. Ураўнаважванне, выраўноўванне ў арганізме парушаных функцый шляхам іх нейтралізацыі. Кампенсацыя парока сэрца гіпертрафіяй.

3. Ліквідацыя знешніх уздзеянняў (тэмпературы, атмасфернага ціску і пад.) на работу дакладных механізмаў. Кампенсацыя компаса. Кампенсацыя маятніка.

[Лац. compensatio.]

кампетэ́нтнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць кампетэнтнага; дасведчанасць. Кампетэнтнасць меркавання. Кампетэнтнасць суда.