Verbum

кайда́навы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і кайданны.

кайда́ннік, ‑а, м.

Разм. уст. Арыштант, закаваны ў кайданы.

кайда́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кайданоў. Кайданны звон.

кайданы́, ‑о́ў і кайда́ны, ‑аў; адз. няма.

У дарэвалюцыйнай Расіі і капіталістычных краінах — злучаныя ланцугом жалезныя кольцы, якія надзяваюцца на рукі і ногі тых, хто абвінавачваецца ў цяжкіх злачынствах. Закаваць у кайданы. □ Адвага або мёд п’е або кайданы трэ. Прыказка. // перан. Пра тое, што звязвае чалавека, пазбаўляе яго свабоды. Кайданы рабства. □ Дзяды нашы білі драпежнікаў прускіх, Не даўшы надзець на сябе кайданы. Броўка.

[Ад араб. kajdāni — путы, кайданы.]

ка́йзер, ‑а, м.

Імператар у «Свяшчэннай Рымскай імперыі» і Германскай імперыі. // Асоба, якая мае гэты тытул.

[Ням. Kaiser ад лац. caesar — цар, цэзар.]

ка́йзераўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кайзера, звязаны з ім. Кайзераўская ўлада. Кайзераўскае войска.

кайлаві́шча, ‑а, н.

Цаўё ў кайле.

кайлі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што і без дап.

Працаваць кайлом. Кайліць вугаль. □ Я помню тыя дні, калі Пад Мінскам у бары, Хто карчаваў, а хто кайліў, Кіпела праца і раслі Скрозь новыя муры. А. Александровіч.

кайло́, ‑а, н.

Ручны інструмент у выглядзе востраканцовага стальнога кліна на драўляным цаўі для адколвання кускоў горных парод; кірка. Тут кожны выбух, кожны ўдар кайла У грудзі непадатлівай прыродзе Дзеля таго, каб з мёртвых ажыла Краса зямлі, скаванай мерзлатою. Звонак.

[Ням. Keil.]

кайло́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кайла. Кайловае цаўё.