Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сажму́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Абл. Прыжмурыцца. Яраш хітра сажмурыўся: — Нешта ў цябе вочы заспаныя. Няўжо ад працы? Шамякін.

сажму́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

Прыжмурыць вочы. Крушынскі хацеў сажмурыць .. [пагранічнікам] вока ў знак сяброўства. Бядуля.

сажнёвы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сажня. Сажнёвыя меры. Сажнёвы стос дроў. // Разм. Вельмі вялікі (высокі, доўгі і пад.). Сажнёвыя крокі. □ Я нясмела накіраваўся да старасты. Той паглядзеў на мяне з вышыні свайго сажнёвага росту. Асіпенка.

сажо́нкі, ‑нак; адз. няма.

Стыль плавання з папераменным выкідваннем уперад то адной, то другой рукі. [Зося] лёгка плыла,.. клалася на спіну, а то ўзмахвала рукамі і плыла сажонкамі. Дуброўскі.

сажра́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад сажраць.

сажра́ць, зжару, зжарэш, зжарэ; зжаром, зжараце; пр. зжор, зжэрла; зак., каго-што.

Разм. груб.

1. З’есці. Учора цэлае лыка кілбасы сажраў [Цімох Ткачэня]. Чарнышэвіч.

2. перан. Патраціць у вялікай колькасці. [Казімір:] — Больш тое хаджэнне сажрала грошай, чым сам лес. Шамякін.

саз, ‑а, м.

Струнны шчыпковы інструмент, распаўсюджаны ў Закаўказзі, Іране, Афганістане і іншых краінах Усходу.

[Перс. saz.]

саза́н, ‑а, м.

Рачная прамысловая рыба сямейства карпавых, роданачальнік многіх парод культурнага карпа. У сажалках гадуецца карп, сазан, карась. Чарнышэвіч. Сазан (карп) — дужая рыба з шырокім тулавам, пакрытым буйной серабрыстай луской. Матрунёнак.

саза́навы, ‑ая, ‑ае.

Прыгатаваны з сатана. Сазанавая начынка. Сазанавая юшка.

сазанда́р, ‑а, м.

Музыкант — удзельнік народнага інструментальнага ансамбля ў Азербайджане, Арменіі, Грузіі і Іране.