Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сальдава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад сальдаваць.

сальдава́цца, ‑дуецца; незак.

Зал. да сальдаваць.

сальдава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., што.

Спец. Вызначыць (вызначаць) сальда. Сальдаваць рахунак.

са́льдавы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да сальда. Сальдавы баланс.

са́льнасць, ‑і, ж.

1. Спец. Наяўнасць тлушчу ў чым‑н. Парода свіней высокай сальнасці.

2. Непрыстойнасць, грубасць, цынічнасць. Сабярэ [Казлоўскі] ў сваім кабінеце супрацоўніку і смакуе кожную сальнасць. Новікаў.

са́льнік, ‑а, м.

1. Спец. Тлушчавая складка брушыны, якая з’яўляецца абаронным органам брушной поласці.

2. Спец. Прыстасаванне для герметызацыі адтулін, праз якія праходзяць рухомыя часткі механізмаў — валы, штокі і пад. На рамонце не хапае волава для сальнікаў. Шынклер.

3. Разм. Гандляр салам. [Шпулькевіч] вярнуўся ў Мінск.., а тады адразу стаў сальнікам. Набыў ён каня .. і ад’язджаў купляць затанна свінні часта вёрст пяцьдзесят і больш ад Мінска. Чорны.

са́льнікавы, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Які мае адносіны да сальніка (у 1 знач.). Сальнікавая складка брушыны.

2. Які мае адносіны да сальніка (у 2 знач.). Сальнікавая ўтулка.

сальні́ца, ‑ы, ж.

Невялікая пасудзіна для трымання солі. На стале, пад мокрым ручніком, ляжалі буханкі нядаўна выпечанага хлеба, стаяла сальніца з соллю. Лупсякоў.

сальні́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш.-ласк. да сальні́ца.

са́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сала (у 1, 2 знач.). Сальная праслойка. // Зроблены з сала. Сальная свечка.

2. Прызначаны для атрымання сала; з высокім утрыманнем сала. Сальны адкорм. Сальная парода свіней.

3. Забруджаны салам. Сальныя плямы. // Тлусты, блішчасты ад сала. — Дык жа выхадны сёння, — вылазячы з-за стала і выціраючы сальныя вусны, сказаў Гарвась. Хадкевіч.

4. перан. Непрыстойны, грубы, цынічны. Сальны анекдот.