Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

сало́ма, ‑ы, ж.

Сухія сцёблы злакавых раслін, якія застаюцца пасля абмалоту. Жытняя салома. Аўсяная салома. □ Пахла прэллю са страхі, токам, свежай, нядаўна памалочанай іржаной саломай. Мележ. // Сцёблы злакавых раслін на корані. [Васіль:] — Баюся, што наша жыта пагоніць у салому, а колас можа быць дрэнны. Шамякін. Камбайн рушыў. Пад нажамі яго зазвінела салома, у бункер пасыпаўся густы струмень важкага зерня. Дуброўскі. Сіла і салому ломіць. Прымаўка.

•••

Снег саломаю тушыць гл. тушыць.

салома... (а таксама салама...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову салома, напрыклад: саломаскладальнік, саломатранспарцёр.

саломааддзялі́цель, ‑я, м.

Частка малатарні, якая аддзяляе салому ад зерня і мякіны.

саломавалаку́ша, ‑ы, ж.

Сельскагаспадарчая машына для зграбання саломы.

саломапад’ёмнік, ‑а, м.

Прыстасаванне для падачы саломы на тарпу.

саломасклада́льнік, ‑а, м.

Прыстасаванне для зерневага камбайна, якое прызначаецца для складання саломы ў копы.

саломатранспарцёр, ‑а, м.

Абсталяванне для перадачы саломы пасам па канвееры па тарпу і пад.

сало́міна, ‑ы, ж.

1. Адно сцябло саломы. Павольна і цягавіта, саломіна к саломіне,.. [Максім Астапавіч] зноў складаў сабе аселішча. Чорны.

2. Пустое ў сярэдзіне сцябло злакавых раслін з патаўшчэннямі ў месцах прымацавання лісцяў. Саломіна ў злакавых раслін пустая, а сцябло кукурузы запоўнена мяккай сарцавінай.

сало́мінка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Памянш. да саломіна. Піліпчык частаваў Васільку чмяліным мёдам, які яны пілі праз саломінкі з чмяліных сотаў. Лынькоў.

•••

Хапацца за саломінку гл. хапацца.

сало́містасць, ‑і, ж.

Уласцівасць саломістага. Саломістасць аўса.