Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

сто, ліч.

  1. Назва ліку і лічбы 100.

    • С. дзеліцца на чатыры.
    • С. падручнікаў (колькасць, абазначаная гэтай лічбай).
  2. Ужыв. для выражэння вялікай колькасці ў значэнні шмат, вельмі, многа.

    • Разоў с. слухалі перадачу.
  3. У спалучэнні слоў «шмат», «некалькі» і пад. з старой склонавай формай сот ужыв. як назоўнік са значэннем сотня.

    • Пакетаў было многа сот тысяч.

  • На ўсе сто (разм. адабр.) — поўнасцю, цалкам.

|| парадкавы ліч. соты, .

сто...

Першая частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову сто, напр. стогадовы, стопрацэнтны.

стог, , м.

Вялікая капа сена, саломы, высокая і акруглая.

|| памянш. стажок, .

|| прым. стагавы, .

стогадовы, .

  1. гл. стагоддзе.

  2. Узростам у сто гадоў; які існуе сто гадоў.

    • С. дуб.

стогн, , м.

Жаласны енк, выкліканы болем або вялікім горам.

  • Стогны хворых.
  • С. стаіць у лесе (бесперастанку стогнуць сосны; а таксама перан. пра працяглы гук, шум, гул ад чаго-н.).

стоік, , м.

  1. Паслядоўнік стаіцызму.

  2. перан. Той, хто стаічна пераносіць усе жыццёвыя выпрабаванні, цяжкасці.

стойбішча, , н.

  1. Часовае паселішча качэўнікаў.

  2. Месца адпачынку жывёлы на пашы.

|| прым. стойбішчавы, .

стойка1, , ж.

  1. У гімнастыцы і ў страі: пастава цела чалавека, пры якой рукі апушчаны, корпус нерухомы і прамы, ногі выпрастаны і пяткі пастаўлены разам.

  2. У гімнастыцы: пастава цела галавой уніз, пры якой апорай з’яўляюцца выцягнутыя рукі або галава, а ногі вертыкальна падняты ўверх.

    • С. на руках.
  3. Нерухомая поза паляўнічага сабакі, калі ён напаткаў дзічыну.

стойка2, , ж.

  1. Падпорка, брус, якія служаць апорай для чаго-н. у механізме, збудаванні.

  2. Прылавак, дзе прадаецца віно, закуска.

    • Буфетная с.
  3. Прыстасаванне ў выглядзе табурэткі з прарэзанай у верхняй дошцы круглай дзіркай, у якую ставяць дзіця, каб прывучыць яго стаяць на нагах.

  4. Стаячы каўнерык у выглядзе палоскі, якая цесна аблягае шыю.

|| прым. стоечны, .

стойкі, .

  1. Які не слабее; трывалы, устойлівы.

    • Стойкія пароды.
    • С. водар.
  2. перан. Які цвёрда прытрымліваецца якіх-н. поглядаў, думак і пад.; паслядоўны.

    • Стойка (прысл.) трымацца.
    • С. характар.

|| наз. стойкасць, .