Verbum

дур, ✂, м. (разм.).

Дурнота, неразумны ўчынак, дзівацтва.

• Д. нейкі найшоў на яго.

◊

• Выбіць дур з галавы — адвучыць ад якіх-н. звычак, ад чаго-н. нядобрага.

дурань, ✂, м.

1. Неразумны, тупы, абмежаваны чалавек.

   • Д. быў, дык і рабіў дурное.
   • Дурняў не сеюць, яны самі родзяцца (з нар.).
   • Д. дурнем (вельмі дурны).

2. Назва гульні ў карты.

   • Гуляць у дурня.

3. іншае:

   • Не дурань (зрабіць, рабіць што-н.) (разм.) — любіць, мае схільнасць да чаго-н.

   • Не дурань паспаць.

   • Застаў дурня богу маліцца, дык ён і лоб разаб’е (разм. неадабр.) — неразумны чалавек і ў добрай справе нашкодзіць.

   • Няма дурня (разм.) —

     1. выказванне нязгоды з кім-, чым-н., адмаўленне рабіць што-н.;
     2. не ашукаеш, не спадзявайся.

   • Пакінуць у дурнях — паставіць у няёмкае становішча каго-н.

   • Пашыцца ў дурні (разм. неадабр.) — паставіць сябе ў нязручнае, смешнае становішча.

   • Шукаць дурня (разм.) — хітрасцю прымушаць каго-н. рабіць што-н.

дураслівец, ✂, м. (разм.).

Свавольнік, гарэза, дуронік.

• Ніяк не супакоіць гэтых дурасліўцаў.

|| ж. дурасліўка, ✂.

дураслівы, ✂.

Свавольны, гарэзлівы, дуроны.

• Д. хлапец.

|| наз. дураслівасць, ✂.

дурасць, ✂, ж. (разм.).

1. Разумовая тупасць, абмежаванасць.

   • Па ўласнай дурасці трапіў у бяду.

2. Неабдуманы ўчынак, дзівацкі выбрык.

   • За ёй вадзіліся розныя дурасці.

дурата, ✂, ж. (разм.).

Дурасць.

◊

• Лішняя дабрата — дурата (з нар.) — дабрата без розуму шкодная.

дурман, ✂, м.

1. Травяністая расліна сямейства паслёнавых з дурманлівым пахам.

   • Нанюхаўся дурману.

2. перан. Тое, што адурманьвае, прытупляе розум, свядомасць.

|| прым. дурманны, ✂ і дурманлівы, ✂.

дурманіць, ✂; незак.

Туманіць свядомасць, ап’яняць, атупляць розум.

• Алкаголь дурманіць галаву.

|| зак. адурманіць, ✂ і задурманіць, ✂.

|| звар. дурманіцца, ✂.

|| зак. адурманіцца, ✂.

дурманлівы, ✂.

Які дурманіць, ап’яняе.

• Д. пах.

|| наз. дурманлівасць, ✂.

дурнаваты, ✂ (разм.).

Крыху дурны, не зусім разумны.

• Д. чалавек.
• Д. ўчынак.

|| наз. дурнаватасць, ✂.