Verbum

душ, ✂, м.

1. Прыстасаванне для аблівання цела струменьчыкамі вады.

   • Мыцца пад душам.

2. Сама працэдура аблівання з душа.

   • Ён яшчэ не прыняў душу.

|| прым. душавы, ✂.

• Д. павільён.

душа, ✂, ж.

1. Унутраны, псіхічны стан чалавека, яго свядомасць.

   • Глыбока запасці ў душу.

2. Тая ці іншая ўласцівасць характару, а таксама чалавек з тымі ці іншымі ўласцівасцямі.

   • Добрая д.
   • Чалавек адкрытай душы.

3. перан., чаго. Натхніцель, арганізатар чаго-н.

   • Д. ўсёй справы.
   • Д. кампаніі.

4. Пра чалавека (звычайна ва ўстойлівых словазлучэннях; разм.).

   • У хаце ні душы.
   • Сям’я з пяці душ.
   • На душу насельніцтва.

5. (звычайна са словам «мая»). Сяброўскі фамільярны зварот да чаго-н. (разм.).

   • Паслухай, душа мая.

6. перан., чаго. Самае галоўнае, сутнасць чаго-н.

   • Песня — д. народа.

   • Раскрыць душу навукі.

   • Адвесці душу (разм.) —

     1. задаволіць моцнае жаданне;
     2. выказаць каму-н. тое, што набалела.

   • Аддаць богу душу (разм.) — памерці.

   • Выматаць душу (разм.) — давесці да поўнай знямогі.

   • Душа не ляжыць да каго-чаго (разм.) — няма цікавасці да каго-, чаго-н.

   • Душа ў пятках апынулася (разм.) — пра моцны раптоўны страх.

   • Душой загавець (разм.) — памерці, аддаць богу душу.

   • Жыць душа ў душу (разм.) — дружна, у поўнай згодзе.

   • З адкрытай душой — шчыра, нічога не тоячы.

   • З дарагой душой (разм.) — ахвотна, з задавальненнем.

   • За мілую душу (разм.) — з задавальненнем, ахвотна, не задумваючыся.

   • Ні капейкі за душой (разм.) — зусім без грошай.

   • Працаваць з душой — з задавальненнем, ахвотна, старанна.

   • Стаяць над душой у каго (разм.) — неадступна вісець над кім-н., надакучаючы сваёй прысутнасцю.

|| памянш.-ласк. душачка, ✂.

|| прым. душэўны, ✂.

• Душэўныя хваробы (псіхічныя).
• Душэўная трывога.

душавая, ✂, ж.

Памяшканне з душавым прыстасаваннем.

• Адрамантаваць душавую.

душагрэйка, ✂, ж. (уст.).

Цёплая жаночая кофта без рукавоў.

• Аксамітавая д.

душагуб, ✂, м. (разм.).

Забойца, ліхадзей, разбойнік.

• Фашысцкія душагубы.

|| ж. душагубка, ✂.

|| прым. душагубскі, ✂.

душагубка, ✂, ж.

1. гл. душагуб.

2. Вузкая, няўстойлівая лодка.

3. Спецыяльная аўтамашына, у якой нямецка-фашысцкія захопнікі знішчалі людзей шляхам удушэння атрутнымі газамі.

душагубства, ✂, н. (разм.).

Забойства, ліхадзейства.

• Многа душагубстваў на яго рахунку.

душапрыказчык, ✂, м.

Асоба, якой завяшчальнік даручае выказаць завяшчанне.

|| ж. душапрыказчыца, ✂.

душашчыпальны, ✂ (разм.).

Занадта чуллівы, сентыментальны.

• Д. раманс.

|| наз. душашчыпальнасць, ✂.

душнік, ✂, м.

Адтуліна ў печы (самавары) для выхаду цёплага паветра, пары.