душа назоўнік | жаночы род
-
Унутраны, псіхічны стан чалавека, яго свядомасць.
- Глыбока запасці ў душу.
-
Тая ці іншая ўласцівасць характару, а таксама чалавек з тымі ці іншымі ўласцівасцямі.
- Добрая д.
- Чалавек адкрытай душы.
-
пераноснае значэнне, чаго. Натхніцель, арганізатар чаго-н.
- Д. ўсёй справы.
- Д. кампаніі.
-
Пра чалавека (звычайна ва ўстойлівых словазлучэннях; размоўнае).
- У хаце ні душы.
- Сям’я з пяці душ.
- На душу насельніцтва.
-
(звычайна са словам «мая»). Сяброўскі фамільярны зварот да чаго-н. (размоўнае).
- Паслухай, душа мая.
-
пераноснае значэнне, чаго. Самае галоўнае, сутнасць чаго-н.
-
Песня — д. народа.
-
Раскрыць душу навукі.
-
Адвесці душу (размоўнае) —
- задаволіць моцнае жаданне;
- выказаць каму-н. тое, што набалела.
-
Аддаць богу душу (размоўнае) — памерці.
-
Выматаць душу (размоўнае) — давесці да поўнай знямогі.
-
Душа не ляжыць да каго-чаго (размоўнае) — няма цікавасці да каго-, чаго-н.
-
Душа ў пятках апынулася (размоўнае) — пра моцны раптоўны страх.
-
Душой загавець (размоўнае) — памерці, аддаць богу душу.
-
Жыць душа ў душу (размоўнае) — дружна, у поўнай згодзе.
-
З адкрытай душой — шчыра, нічога не тоячы.
-
З дарагой душой (размоўнае) — ахвотна, з задавальненнем.
-
За мілую душу (размоўнае) — з задавальненнем, ахвотна, не задумваючыся.
-
Ні капейкі за душой (размоўнае) — зусім без грошай.
-
Працаваць з душой — з задавальненнем, ахвотна, старанна.
-
Стаяць над душой у каго (размоўнае) — неадступна вісець над кім-н., надакучаючы сваей прысутнасцю.
-
|| памяншальна-ласкальная форма: душачка.
|| прыметнік: душэўны.
- Душэўныя хваробы (псіхічныя).
- Душэўная трывога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)