Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

сінкліт, , м.

  1. Сход вышэйшых саноўнікаў у Старажытнай Грэцыі.

  2. Сход духоўных асоб, духавенства.

    • Сабраўся ўвесь духоўны с. з кансісторскімі чыноўнікамі.

сінкрэтызм, , м. (кніжн.).

Злітнасць, нерасчлянёнасць, якія характэрны для першапачатковага стану ў развіцці чаго-н.

  • С. першабытнага мастацтва.

|| прым. сінкрэтычны, .

сінкрэтычны, .

  1. гл. сінкрэтызм.

  2. Злітны, нерасчлянёны ў сваім зыходным, першапачатковым стане.

    • Сінкрэтычная рэлігія.
    • Сінкрэтычнае цэлае.
  3. Які вызначаецца эклектызмам, знешняй злучанасцю таго, што ўнутрана не злучана.

    • Сінкрэтычныя тэорыі.

сінод, , м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: вышэйшы калегіяльны орган праваслаўнай царквы; цяпер — дарадчы орган пры патрыярху.

|| прым. сінодскі, .

сінодзік, , м.

У праваслаўнай царкве: кніга запісу імён памёршых для памінання іх у час набажэнства.

сінолаг, , м.

Спецыяліст у галіне сіналогіі (кітаязнаўства), кітаіст.

сінонім, , м.

У мовазнаўстве: слова (або выраз), якія супадаюць або блізкія па значэнню з другім словам (выразам), напр. «смелы» і «адважны»; «апусціць галаву» і «панурыць галаву».

|| прым. сінанімічны, .

  • С. рад назоўнікаў.

сіноптык, , м.

Спецыяліст па сіноптыцы, па прагназіраванню надвор’я.

сіноптыка, , ж.

Раздзел метэаралогіі, які займаецца вывучэннем фізічных працэсаў у атмасферы і вызначае стан пагоды на бліжэйшае будучае.

|| прым. сінаптычны, .

сінтаксіс, , м.

  1. Уласцівыя пэўнай мове спосабы спалучэння слоў у словазлучэнні і сказы, а таксама раздзел граматыкі, які вывучае сістэму моўных катэгорый, звязаных са спалучэннем слоў і будовай сказаў.

    • С. беларускага простага сказа.
  2. Падручнік, кніга, прысвечаныя вывучэнню такога раздзела граматыкі (разм.).

    • Купіць «Сінтаксіс беларускай мовы».

|| прым. сінтаксічны, .