Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

улучыць, ; зак.

  1. у што. Знайсці падыходзячы час для чаго-н.

    • У. момант.
    • У. хвіліну.
  2. Трапіць у цэль.

    • У. каменьчыкам у шыбу.
  3. каго ў што. Далучыць да каго-, чаго-н. (пра жывёл).

    • У. авечку ў чараду.

|| незак. улучаць, .

ультра, нескл., м.

Крайні рэакцыянер.

ультра..., прыстаўка.

Утварае назоўнікі і прыметнікі са знач. звыш, больш за (якую-н. меру, мяжу), напр. ультракансерватар (крайні рэакцыянер), ультрафіялетавыя прамяні (нябачныя вокам прамяні), ультракароткія хвалі, ультрагук.

ультрагук, , м.

Не чутныя чалавекам пруткія хвалі, частоты якіх перавышаюць 20 кГц.

|| прым. ультрагукавы, .

ультракароткі, :

  • ультракароткія хвалі — электрамагнітныя хвалі даўжынёй да 10 м.

ультрамарын, , м.

Яркая сіняя фарба.

|| прым. ультрамарынавы, .

ультрафіялетавы, :

  • ультрафіялетавыя прамяні — не бачныя вокам прамяні, якія ляжаць у спектры за фіялетавымі.

ультыматум, , м.

Рашучае патрабаванне з пагрозай прымянення мер уздзеяння ў выпадку адказу.

  • Паставіць каму-н. у.

ультыматыўны, .

Які з’яўляецца ультыматумам, катэгарычны.

  • Ультыматыўнае патрабаванне.

|| наз. ультыматыўнасць, .

улюбёнец, , м.

Той, каго асабліва любяць, цэняць; пястун, любімчык.

|| ж. улюбёнка, .