Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

магнетызм, , м. (спец.).

Сукупнасць з’яў, звязаных з дзеяннем уласцівасцей магніта.

  • Зямны м.

|| прым. магнетычны, .

магній, , м.

Хімічны элемент, мяккі лёгкі серабрыста-белы метал, які гарыць яркім белым полымем.

|| прым. магніевы, .

магніт, , м.

  1. Кавалак жалезнай руды або сталі, які мае ўласцівасць прыцягваць да сябе жалезныя або стальныя прадметы.

  2. перан. Тое, што прыцягвае, вабіць да сябе.

|| прым. магнітны, .

магнітафон, , м.

Апарат для запісу і аднаўлення гукаў электрамагнітным шляхам.

|| прым. магнітафонны, .

магнітола, , ж.

Апарат, які сумяшчае ў сабе радыёпрыёмнік і магнітафон.

магнолія, , ж.

Вечназялёнае паўднёвае дрэва або кусты з вялікімі пахучымі кветкамі.

|| прым. магноліевы, .

  • Сямейства магноліевых (наз.).

магутнасць, , ж.

  1. гл. магутны.

  2. Фізічная велічыня, якая паказвае адносіны работы да часу, на працягу якога яна выконваецца.

    • М. электрастанцыі.
  3. мн., перан. Вытворчыя аб’екты (электрастанцыі, заводы, машыны).

    • Новыя энергетычныя магутнасці.

магутны, .

  1. Вельмі вялікі, значны (па сіле, велічыні).

    • М. ўдар.
    • М. ўраган.
  2. Які мае вялікую магутнасць (у 3 знач.).

    • М. рухавік.
  3. Тоўсты, масіўны (пласт, слой).

    • М. пласт гліны.
  4. З вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі.

    • Магутная краіна.

|| наз. магутнасць, .

магчы, ; незак.

  1. Быць у стане, мець магчымасць (рабіць што-н.).

    • М. працаваць.
  2. Мець права, абавязак.

    • Не можам атэставаць.
  3. Абазначае верагоднасць, магчымасць якога-н. дзеяння.

    • Можа паказацца.

  • Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоў (разм. неадабр.) — пра няўменне прыгожа, звязна гаварыць, выказваць свае думкі.

  • Не можа быць! — вокліч, які выказвае недавер, сумненне, здзіўленне і пад.

  • Не можа быць (і) гаворкі — нельга нават і гаварыць аб выкананні, здзяйсненні чаго-н.

|| зак. змагчы, .

магчыма, прысл.

  1. Прысл. да магчымы (у 2 знач.).

  2. у знач. пабочн. сл. Можа быць, можа.

    • Я, м., успомню.
  3. безас. , у знач. вык. Не выключана магчымасць.

    • Усё м.