Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

бала́ка, , м.; , ж., (разм.).

Вясёлы гаварун, жартаўнік.

  • Гэта быў адменны весялун і б.

балала́ечнік, , м.

Музыкант, які іграе на балалайцы, або майстар, што робіць балалайкі.

балала́йка, , ж.

Народны трохструнны музычны інструмент з корпусам трохвугольнай формы.

|| прым. балалаечны, .

  • Б. аркестр.

баламу́т, , м. (разм.).

  1. Чалавек, які ўносіць неспакой, беспарадак.

    • Паводзіны баламута.
  2. Спакуснік, інтрыган.

    • Звязалася з гэтым баламутам.

|| ж. баламутка, .

|| прым. баламутны, .

баламу́ціць, ; незак. (разм.).

  1. Выклікаць неспакой сярод каго-н., уносіць разлад, неразбярыху.

    • Б. народ.
  2. Спакушаць, зачароўваць.

    • Ах, дзяўчаты, хопіць вам б. хлопца!

  • Баламуціць светам (разм. неадабр.) — выклікаць непакой, нездавальненне.

|| зак. узбаламуціць, і забаламуціць, .

баланда́, , ж. (разм.).

Посная рэдкая поліўка.

  • Палонных кармілі баландой.

бала́нс1, , м.

  1. Раўнавага, ураўнаважванне.

    • Пачуццё балансу.
  2. Сістэма паказчыкаў, якія характарызуюць даходы, расходы, фінансавыя вынікі прадпрыемстваў, а таксама ведамасць з такім падрахункам.

    • Квартальны б.
  3. Суадносіны ўзаемна звязаных паказчыкаў якой-н. дзейнасці, працэсу.

    • Б. народнай гаспадаркі.

|| прым. балансавы, .

бала́нс2, , м.

  1. зб. Ачышчаныя ад кары бярвёны аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы (спецыяльны тэрмін).

    • Адвесці б. на ваганетцы ў цэх.
  2. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек.

    • Перакінуць б.

|| прым. балансавы, .

  • Балансавая драўніна.

балансава́ць, ; незак.

  1. Захоўваць пры няўстойлівым становішчы раўнавагу пры дапамозе рухаў цела.

    • Б. на канаце.
  2. Падводзіць баланс (у 2 знач. і спец.).

  3. Прыводзіць у адпаведныя суадносіны ўзаемазвязаныя часткі чаго-н. (спец.).

  4. Ураўнаважваць вярчальныя дэталі машын; механізмаў.

|| зак. збалансаваць, .

|| наз. балансаванне, .

|| прым. балансавы, .

балансёр, , м.

Цыркавы артыст, які балансуе на канаце.

|| ж. балансёрка, .

|| прым. балансёрскі, .