Verbum

бег, ✂, м.

1. Рух, перамяшчэнне, пры якім моцна адштурхоўваюцца нагамі ад зямлі.

   • Б. на месцы.
   • Марафонскі б. (від спартыўнага спаборніцтва).

2. перан. Наогул — імкліва перамяшчэнне чаго-н.

   • Б. часу.

|| прым. бегавы, ✂.

• Бегавая дарожка.

бегані́на, ✂, ж. (разм.).

1. Безупынны рух бягом у розных напрамках.

   • Б. дзяцей.

2. перан. Заняткі, турботы, якія патрабуюць спешкі, бегання па розных месцах.

   • Сёння цэлы дзень займаўся беганінай.

бе́гаць​¹, ✂; незак.

1. Тое, што і бегчы (у 1 знач.), але абазначае дзеянне, якое адбываецца шматразова ці ў розных напрамках.

   • Мурашкі бегаюць.

2. Часта бываць у каго-н., хадзіць да каго-н.

   • Б. па хатах.

3. Заляцацца да каго-н. (разм.).

   • Б. за дзяўчынай.

4. Займацца бегам як спортам.

   • Б. хутчэй за ўсіх.

5. Хутка рухацца (аб прадметах, пальцах, вачах і пад. і разм.).

   • Вочы так і бегаюць, як у злодзея.

◊

• Па завуголлі бегаць (разм. неадабр.) — пазбягаць працы.

• Па нітачцы бегаць (разм. неадабр.) — быць паслухмяным, дысцыплінаваным.

|| наз. беганне, ✂.

бе́гаць​², ✂; незак. (разм.).

Пра перыяд палавой актыўнасці ў кароў.

|| наз. беганне, ✂.

бегемо́т, ✂, м.

Буйная парнакапытная млекакормячая жывёліна, якая жыве ў прэснаводных вадаёмах трапічнай Афрыкі.

|| прым. бегемотны, ✂.

бе́глы, ✂.

1. Які ўратаваўся ўцёкамі (гіст.).

   • Б. селянін.
   • Прытуліць беглага (у знач. наз.)

2. Не вельмі ўважлівы, павярхоўны, хуткі, дастаткова свабодны.

   • Б. позірк.
   • Беглае чытанне.

○

• Беглыя галосныя (спец.) — галосныя гукі о і е, якія ёсць у адных формах слова і знікаюць у другіх (напр. сон — сну).

|| наз. бегласць, ✂.

бе́гчы, ✂; незак.

1. Хутка рухацца, перамяшчацца, рэзка адштурхоўваючыся ад зямлі нагамі.

   • Б. па вуліцы.
   • Б. трушком.

2. перан. Імкліва перамяшчацца ў якім-н. напрамку, несупынна цячы патокам.

   • Кроў бяжыць па жылах.

3. перан. Праходзіць, працякаць (пра час, жыццё).

   • Бягуць гады.

4. Ратавацца ўцёкамі.

   • Б. з палону.

5. Пашырацца, даносіцца, далятаць, распаўсюджвацца (пра чуткі, звесткі).

   • Добрая вестка ляжыць, а дрэнная па дарозе бяжыць (прыказка).

◊

• Бегма (бягом) бегчы (разм.) — вельмі спяшацца; не ісці, а бегчы.

• Бегчы без аглядкі (разм.) — вельмі хутка бегчы.

• Бегчы (ісці) куды вочы гладзяць (разм.) — без пэўнага кірунку, не выбіраючы шляху.

бедава́ць, ✂; незак.

1. Цярпець душэўныя пакуты; выказваць перажыванні, смутак; клапаціцца аб кім-, чым-н.

   • Б. аб дзіцяці.

2. Жыць у нястачы; гараваць.

|| наз. бедаванне, ✂.

бедачы́на, ✂, м. (разм.).

Небарака, няўдачнік.

• Так і загінуў б.

бедната́, ✂, ж.

1. зб. Бедныя людзі, беднякі.

   • Вясковая б.

2. Тое, што і беднасць (гл. бедны ў 1 знач.).

   • Б. не загана.