Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

распаліць, ; зак.

  1. Прымусіць гарэць.

    • Р. вогнішча.
  2. Моцна нагрэць агнём дачырвана.

    • Р. жалеза.
  3. перан. Выклікаць узбуджэнне.

    • Р. гнеў.
  4. перан. Развязаць, распачаць (барацьбу, вайну).

    • Р. пажар вайны.

|| незак. распальваць, .

|| наз. распальванне, .

распанелы, (разм.).

Які распанеў.

  • Р. хлопец.

распанець, ; зак. (разм.).

Ператварыцца ў пана, набыць панскія звычкі.

  • Ну ты ўжо зусім распанеў.

распарадак, , м.

Устаноўлены парадак у якой-н. справе.

  • Р. дня.
  • Правілы ўнутранага распарадку.

распараджацца, ; незак.

  1. гл. распарадзіцца.

  2. Кіраваць, ведаць кім-, чым-н.

    • У доме ўсім распараджаецца бацька.
  3. Весці сябе як гаспадар; камандаваць.

    • Р. ў чужой хаце.

распараджэнне, , н.

  1. гл. распарадзіцца.

  2. Загад, пастанова.

    • Аддаць р.

  • У распараджэнне каго-чаго або чыё — пад чыё-н. начальства, кіраўніцтва.

  • Камандзіраваць каго-н. у распараджэнне раёна.

распарадзіцца, ; зак.

  1. Аддаць загад; загадаць.

    • Р. наконт адпраўкі экспедыцыі.
  2. Паклапаціцца аб выкананні чаго-н. належным чынам.

    • Р. па-гаспадарску грашыма.

|| незак. распараджацца, .

|| наз. распараджэнне, .

распарадлівы, .

Які ўмее добра кіраваць, распараджацца чым-н.

  • Р. начальнік.

|| наз. распарадлівасць, .

распарадчык, , м.

Асоба, якая адказвае за даручаную ёй справу і непасрэдна кіруе ёй.

  • Р. крэдытаў.

|| ж. распарадчыца, .

|| прым. распарадчыцкі, .

распарыцца, ; зак.

  1. Размякчыцца, размякнуць пад дзеяннем пары, гарачай вады.

    • Рэпа добра распарылася.
  2. Разагрэцца да поту (разм.).

    • Р. ў лазні.

|| незак. распарвацца, .