Verbum

круце́льства, -а, н. (разм.).

Паводзіны, дзеянні круцяля; махлярства, ашуканства.

Займацца круцельствам.

круцёлка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж. (разм.).

1. Назва розных прыстасаванняў, прадметаў, якія круцяцца.

2. Легкадумная, ветраная жанчына.

|| прым. круцёлачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

круцізна́, -ы́, ж.

1. гл. круты¹.

2. Крутое месца, абрыў.

Па такой круцізне цяжка падняцца.

круці́цца, кручу́ся, кру́цішся, кру́ціцца; незак.

1. Вярцецца па крузе або вакол сваёй восі.

Свердзел круціцца.

2. Быць ахопленым віхравым рухам; кружыцца.

Снег круціўся ля страхі.

У паветры круціўся пыл.

3. Пастаянна быць дзе-н., ля каго-, чаго-н. (разм.).

Пастаянна к. ля магазіна.

Дзіця круціцца ля бацькі.

4. Неспакойна паварочвацца то ў адзін, то ў другі бок; вярцецца.

К. на месцы.

5. перан. Быць у пастаянных клопатах, турботах (разм.).

Цэлы дзень кручуся на кухні.

6. Хітрыць, выкручвацца (разм.).

Як ні круціся, а праўда ёсць праўда.

7. Быць у любоўных адносінах з кім-н.; любіцца (разм.).

|| аднакр. крутну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся і крутану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся (да 1 знач.).

|| наз. кручэ́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).

круці́ць, кручу́, кру́ціш, кру́ціць; кру́чаны; незак.

1. каго-што. Вярцець па крузе.

К. сячкарню.

К. кран.

2. чым. Паварочваць з боку ў бок.

К. галавой.

3. што. Звіваючы, вырабляць, скручваць што-н.

К. перавяслы.

К. папяросу.

4. каго-што. Звязваць, сцягваць.

К. рукі назад.

5. каго-што і без дап. Уздымаючы, прыдаваць віхравы рух чаму-н.

Вецер круціць пыл.

Мяцеліца круціць.

6. Хітрыць, не даваць прамога адказу (разм.).

Гэты чалавек праўду не гаворыць, а круціць.

7. Караючы, цягаць за вушы, валасы (разм.).

К. сына за вуха.

8. перан. Распараджацца па-свойму, камандаваць кім-н.

Мужам круціла так, як хацела (разм.).

9. з кім. Быць у любоўных адносінах з кім-н. (разм.).

10. што. Свідраваць дзіркі ў чым-н.

11. перан., звычайна безас. Прычыняць рэзкі боль.

Цэлы дзень круціць, усё ломіць.

|| зак. скруці́ць, скручу́, скру́ціш, скру́ціць; скру́чаны (да 3 і 4 знач.).

|| аднакр. крутну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і крутану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).

|| наз. кручэ́нне, -я, н. (да 1, 3, 5, 8 і 9 знач.).

|| прым. круці́льны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

Круцільная машына.

кру́ча, -ы, мн. -ы, круч і -аў, ж.

Круты спуск, абрыў.

кру́чаны, -ая, -ае.

1. Зроблены скручваннем.

Кручаная пража.

К. абаранак.

2. Спіралепадобны, віты.

Кручаная лесвіца.

3. Хворы на шаленства (пра жывёл; разм.).

К. сабака.

4. перан. Заблытаны, неспакойны.

К. лёс.

Кручаная доля.

кручкатво́р, -а, мн. -ы, -аў, м. (неадабр.).

Чалавек, схільны да кручкатворства.

|| ж. кручкатво́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. кручкатво́рскі, -ая, -ае.

кручкатво́рства, -а, н. (неадабр.).

Канцылярская валакіта, цяганіна, бюракратычныя прыдзіркі.

кручо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. Металічнае прыстасаванне з загібам на адным канцы для розных мэт.

Дзвярны к.

Рыбалоўны к.

2. Росчырк, завіток на пісьме.

Пісаць з кручкамі.

3. перан. Прыдзірка, зачэпка да каго-н. (разм.).

4. Тое, што і кручкатвор (неадабр.).

5. Мера гарэлкі, роўная 250 г (уст.).

|| прым. кручко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.) і кручо́чны, -ая, -ае (да 2 знач.).