Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

круг, -а, М кру́зе, мн. кругі́, -о́ў, м.

1. Частка плоскасці, абмежаваная акружнасцю, а таксама сама акружнасць.

2. Круглы ўчастак якой-н. паверхні.

3. Прадмет, падобны па форме на круг ці кола.

Выратавальны к.

4. перан., чаго. Пра замкнуты ланцуг дзеянняў, спраў, працэсаў, якімі завяршаецца што-н.

Завяршыць першы к. шахматнага спаборніцтва.

5. перан., чаго. Тое, што і кола (у 4 знач.).

К. дзейнасці.

6. каго або які. Сукупнасць, група людзей з агульнымі інтарэсамі, сувязямі; кола (у 5 знач.).

К. знаёмых.

Сямейны к.

7. Больш далёкі, абходны шлях, дарога і пад. (разм.).

Пайшоў не той сцежкай і зрабіў вялікі к.

Кругі пад вачамі ў каго — сінякі пад вачамі ў каго-н. ад хваробы, стомы, бяссонніцы.

Кругі перад вачамі (у вачах) — цямнее ў вачах ад слабасці, стомы і пад.

На круг (разм.) — па прыблізных падліках.

|| памянш. кружо́к, -жка́, мн. -жкі́, -жко́ў, м. (да 1—3 знач.).

|| прым. кругавы́, -а́я, -о́е (да 1—3 знач.) і кружны́, -а́я, -о́е (да 7 знач.).

Кругавыя працэсы.

Кружная дарога.

Кругавая абарона — лінія абароны, якая ўтварае замкнуты ланцуг вакол якога-н. пункга.

Кругавая парука

а) адказнасць усіх за кожнага і кожнага за ўсіх;

б) узаемнае ўкрывальніцтва, узаемная выручка ў нядобрых справах.

кругаабаро́т, -у, Мо́це, м.

Працэс, які заканчваецца зваротам да зыходнага становішча.

К. капіталу.

кругаваро́т, -у, Мо́це, м.

1. Працэс, які бесперапынна перыядычна паўтараецца.

К. вады ў прыродзе.

2. Увогуле бесперапынны рух, змяненне чаго-н.

К. жыцця.

К. падзей.

кругавы́ гл. круг.

кругагля́д, -а, М -дзе, м.

1. Прастора, якую можна ахапіць позіркам.

2. перан. Аб’ём ведаў, інтарэсаў.

Пашыраць свой к.

кру́гам, прысл.

У форме круга, утвараючы круг.

Стаць вакол стала к.

кругападо́бны, -ая, -ае.

Падобны па форме на круг.

Кругападобная дзялянка лесу.

|| наз. кругападо́бнасць, -і, ж.

кругасве́тны, -ая, -ае.

Звязаны з падарожжам, паездкай вакол зямнога шара.

Кругасветнае плаванне.

круглагадо́вы, -ая, -ае.

Які працягваецца ўвесь год.

К. адкорм свіней.

Круглагадовая работа экспедыцыі.

кругласу́тачны, -ая, -ае.

Які працягваецца бесперапынна на працягу сутак.

Кругласутачнае нагляданне.