ядна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Злучацца, збліжацца, утвараючы адзінае цэлае.
Дзве брыгады яднаюцца.
2. Аб’ядноўвацца, згуртоўвацца для агульных дзеянняў.
Народы ядналіся ў барацьбе з агульным ворагам.
3. Уступіць у блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць сувязь з кім-н.
Суседзі яднаюцца.
|| наз. ядна́нне, -я, н.
ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што. Злучаць, звязваць што-н. з чым-н. пэўным чынам.
Я. рэкі каналам.
2. каго-што. Злучаць, збліжаць каго-, што-н. з кім-, чым-н., утвараючы адзінае цэлае; змяшчаць, аб’ядноўваць у сабе.
Дружная праца, узаемная павага і выручка ядналі сям’ю.
Творы пісьменніка яднаюць у сабе нацыянальныя і інтэрнацыянальныя матывы.
3. каго (што). Аб’ядноўваць, згуртоўваць для дружных агульных дзеянняў.
Рабочы камітэт яднае людзей розных спецыяльнасцей.
4. каго (што). Ствараць паміж кім-н. блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць цесную сувязь.
Нас яднаюць агульныя інтарэсы.
|| наз. ядна́нне, -я, н.
ядо́к, едака́, мн. едакі́ і едако́ў, м.
1. Той, хто есць, мае патрэбу ў харчаванні, або (звычайна з азначэннем) пра чалавека, які выяўляе пэўныя адносіны да яды.
Які я., такі і работнік (з нар.).
2. Той, хто харчуецца дзе-н. або знаходзіцца дзе-н. на харчовым забеспячэнні.
Размеркаваць па едаках.
|| прым. ядо́цкі, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
ядо́мы, -ая, -ае.
Прыгодны для спажывання, прыдатны для ежы.
Я. грыб.
|| наз. ядо́масць, -і, ж.
я́драны, -ая, -ае.
1. 3 буйным спелым ядром.
Я. арэх.
2. перан. Які адрозніваецца ў якіх-н. адносінах: здаровы, моцны, мажны (пра чалавека), свежы, чысты (пра паветра, надвор’е), моцны, які настояўся (пра напіткі), пругкі, сакавіты (пра плады, зелень), грубаваты, але яркі і выразны (пра слова, мову і пад.) і г.д.
Я. мужчына.
Ядранае паветра.
Ядранае збожжа.
|| наз. я́дранасць, -і, ж.
ядро́, -а́, мн. я́дры і (з ліч. 2, 3, 4) ядры́, я́дзер і я́драў, н.
1. Унутраная частка плода, семя, пакрытая цвёрдай абалонкай.
Я. слівавай костачкі.
2. Унутраная, звычайна больш шчыльная частка чаго-н.
Я. каметы.
Я.
Зямлі.
Я. атама (цэнтральная, дадатна зараджаная частка атама).
3. Важнейшая частка ўсякай расліннай і жывёльнай клеткі (спец.).
4. перан. Асноўная частка якога-н. калектыву, групы.
Я. атрада, арганізацыі.
5. Даўнейшы гарматны снарад у выглядзе шара.
|| памянш. я́дзерка, -а, мн. -і, -рак, н. (да 1 знач.) і (разм.) я́дзерца, -а, мн. -ы, -аў, н. (да 1 знач.).
|| прым. я́дзерны, -ая, -ае (да 1—3 і 5 знач.) і ядро́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
○
Ядровае мыла (спец.) — сорт мыла з вялікай колькасцю тлушчавых кіслот.
я́дрыца, -ы, ж.
Крупы з ачышчаных цэлых зярнят грэчкі.
яду́н, едуна́, мн. едуны́, едуно́ў, м. (разм.).
Тое, што і ядок (у 1 знач.).
яе́.
1. гл. ён.
2. займ. прынал. Які належыць ёй.
Яе сям’я.
яе́чка, -а, мн. -і, -чак, н.
1. гл. яйцо.
2. Парная мужчынская палавая залоза, што выпрацоўвае мужчынскія палавыя клеткі, а таксама адзін з органаў унутранай сакрэцыі ў чалавека і млекакормячых.
◊
Як яечка (разм.) — пра што-н. добра зробленае, прыгожае.