Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шпіна́т, -у, Ма́це, м.

Агародная травяністая расліна сямейства лебядовых, маладое сакавітае лісце якой ідзе ў ежу.

|| прым. шпіна́тавы, -ая, -ае і шпіна́тны, -ая, -ае.

шпінгале́т, -а, Ме́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Засаўка для запірання створак акон, дзвярэй.

2. Пра дзіця, падлетка, які мае малы рост (разм.).

Ш., а лезе ў дарослую кампанію.

|| прым. шпінгале́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

шпіталізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго (што) (спец.).

Змясціць (змяшчаць) у бальніцу, шпіталь для лячэння.

|| наз. шпіталіза́цыя, -і, ж.

шпіта́ль, -я, мн. -і, -яў, м.

Бальніца, пераважна вайсковая.

Палявы ш.

|| прым. шпіта́льны, -ая, -ае.

шпіц¹, -а, мн. -ы, -аў, м. (уст.).

Тое, што і шпіль.

шпіц², -а, мн. -ы, -аў, м.

Невялікі пакаёвы сабака з пушыстай поўсцю.

Карлікавы ш.

шпіяна́ж, -у, м.

Выведванне, збіранне або выкраданне звестак, якія складаюць ваенную або дзяржаўную тайну, для перадачы іх іншай дзяржаве.

Пайсці пад трыбунал за ш.

шпо́каць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ае; незак. (разм.).

Падаючы, стукаючыся аб што-н., утвараць кароткі глухі гук.

Жалуды шпокалі з дуба на дол.

|| аднакр. шпо́кнуць, -не; -ні.

|| наз. шпо́канне, -я, н.

шпо́ра, -ы, мн. -ы, шпор, ж.

1. Сагнутая па форме абцаса металічная дужка з кольцам на канцы, якая прымацоўваецца да бота наезніка і служыць для пануквання каня.

Даць шпоры каню (націснуць шпорамі).

2. Рагавы завостраны выступ на нагах самцоў некаторых птушак.

Шпоры ў пеўня.

3. Выступ на вобадзе кола ці на звёнах гусеніц трактара, танка і пад. (спец.).

|| прым. шпо́рны, -ая, -ае.

шпро́ты, -аў, адз. шпрот, -а, Мо́це, м.

Дробная марская вэнджаная рыба, кансерваваная ў алеі.

|| прым. шпро́тавы, -ая, -ае і шпро́тны, -ая, -ае.