Verbum

класіфіка́цыя, -і, ж.

1. гл. класіфікаваць.

2. Сістэма, па якой што-н. раскласіфікавана.

К. навук.

К. мінералаў.

К. раслін.

|| прым. класіфікацы́йны, -ая, -ае.

класіцы́зм, -у, м.

Стыль і кірунак у літаратуры і мастацтве 17 — пачатку 19 ст., заснаваны на перайманні антычных узораў і звязаны з сістэмай строгіх правіл у перадачы рэчаіснасці.

Каноны класіцызму.

|| прым. класі́чны, -ая, -ае.

К. жывапіс.

класі́чны, -ая, -ае.

1. гл. класіцызм.

2. Які з’яўляецца класікам (у 1 знач.); створаны класікам, класікамі.

Беларускі к. пісьменнік.

Руская класічная літаратура.

3. Які мае адносіны да старажытнай грэка-рымскай культуры; антычны.

Класічная трагедыя.

Класічныя мовы.

4. Звязаны з вывучэннем антычных моў і літаратур.

Класічная філалогія.

5. Тыповы, характэрны.

К. прыклад.

кла́сны, -ая, -ае.

1. гл. клас.

2. у знач. наз. кла́сны, -ага, м.; кла́сная, -ай, ж. Класны кіраўнік (разм.).

3. Які мае пэўны клас, разрад (пра судна і г.д.; спец.).

4. Які мае высокую ступень чаго-н.; які паказвае клас (у 7 знач.).

К. сталявар.

К. спартсмен.

Класная гульня.

кла́сці, кладу́, кладзе́ш, кладзе́; кладзём, кладзяце́, кладу́ць; клаў, кла́ла; кладзі́; незак.

1. каго-што. Надаваць ляжачае становішча каму-, чаму-н. або змяшчаць куды-н. у такім становішчы.

К. дзіця ў калыску.

2. Змяшчаць, засоўваць куды-н.

К. рэчы ў чамадан.

3. Адпраўляць на лячэнне, змяшчаць (у клініку, шпіталь і пад.).

К. хворага ў бальніцу.

4. што. Накладваць, наносіць на паверхню чаго-н.

К. фарбу на сцены.

К. павязку на рану.

5. што. Накладваць (страву, корм); дадаваць унутр чаго-н.

К. кашу ў талеркі.

К. прыправу ў страву.

6. што. Рабіць адбітак на чым-н.

К. штамп.

7. што. Узводзіць, будаваць.

К. сцены з цэглы.

8. што. Рабіць, пракладваць, укладваць.

К. падлогу.

К. мост.

9. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Адкладваць (яйцы) для захавання патомства (пра насякомых).

К. лічынкі.

10. перан., што. Аддаваць, траціць.

К. сілы на будаванне хаты.

◊

Класці галаву (жыццё) за каго-што — паміраць, аддаваць жыццё за каго-, што-н.; ахвяроўваць сабой.

|| зак. пакла́сці, -кладу́, -кладзе́ш, -кладзе́; -кладзём, -кладзяце́, -кладу́ць; -кла́ў, -ла́ла; -кладзі́, палажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны і скла́сці, складу́, складзе́ш, складзе́; складзём, складзяце́, складу́ць; склаў, -ла́ла, складзі́; скла́дзены (да 7 знач.).

|| наз. кла́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 7 знач.).

кла́сціся, кладу́ся, кладзе́шся, кладзе́цца; кладзёмся, кладзяце́ся, кладу́цца; кла́ўся, кла́лася; кладзі́ся; незак.

1. Прымаць ляжачае становішча.

К. на ложак.

2. Укладвацца, размяшчацца для сну, адпачынку.

К. адпачыць.

3. Адпраўляцца на лячэнне.

К. ў шпіталь.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрываць, засцілаць сабою што-н., распаўсюджваючыся па паверхні.

Туман клаўся ў нізіне.

Снег кладзецца на палі.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Браць які-н. напрамак (пра самалёт, карабель).

6. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Добра падавацца кладцы.

Цэгла добра кладзецца ў сцяну.

7. перан. Свабодна, лёгка выкладацца, выказвацца (пра думкі, словы і пад.).

Фразы лёгка кладуцца на паперу.

8. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., на каго-што. Станавіцца чыім-н. доўгам, абавязкам, заняткам і пад.

Цяпер усе клопаты па гаспадарцы кладуцца на матчыны плечы.

|| зак. пакла́сціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -кладзе́цца (да 1—4 знач.).

клаўна́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Жанр цыркавога мастацтва, заснаваны на буфанадзе і гратэску.

2. Частка цыркавога спектакля — клоўнская сцэнка.

|| прым. клаўна́дны, -ая, -ае.

кле́іцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., кле́іцца; незак.

1. Рабіцца ліпкім, клейкім.

Ад смалы пальцы клеяцца.

2. Паддавацца склейванню.

Папера добра клеіцца.

3. перан. (звычайна з адмоўем). Паспяхова развівацца, атрымлівацца (разм.).

З музыкай у яго не клеіцца.

кле́іць, кле́ю, кле́іш, кле́іць; кле́ены; незак., што.

Рабіць што-н., змацоўваючы пры дапамозе клею.

К. паперу.

|| зак. скле́іць, скле́ю, скле́іш, скле́іць; скле́ены.

|| наз. кле́йка, -і, ДМ кле́йцы, ж. і кле́енне, -я, н.; прым. кле́ільны, -ая, -ае.

клей, -ю, мн. кляі́, кляёў, м.

Ліпкае рэчыва для трывалага змацавання (склейвання) чаго-н.

Сталярны к.

|| прым. клеявы́, -а́я, -о́е.

Клеявая фарба.