Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шлячко́вы гл. шляк.

шлячо́к гл. шляк.

шляя́, -і́, мн. шле́і і (з ліч. 2, 3, 4) шляі́, шлей, ж.

1. Частка збруі, рэмень, які прымацаваны двума канцамі да хамута, агібае ўсё тулава каня і падтрымліваецца папярочнымі рамянямі.

2. У парнай запрэжцы: шырокая лямка, якая замяняе хамут.

|| прым. шле́йны, -ая, -ае.

шма́лец, -льцу, м.

Гусіны тлушч.

|| прым. шма́льцавы, -ая, -ае.

Шмальцавая мазь.

шмальцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; незак., што.

Запэцкваць, вымазваць чым-н. тлустым, ліпкім.

Ш. целагрэйку.

|| зак. вы́шмальцаваць, -цую, -цуеш, -цуе; -цуй; -цаваны.

|| наз. шмальцава́нне, -я, н.

шмана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

У выразе: і не шманае (разм.) — не звяртае ніякай увагі, не рэагуе, захоўвае поўны спакой.

шмарава́нне, -я, н. (разм.).

1. гл. шмараваць.

2. Лячэбная мазь, лякарства.

Прыгатаваць ш. з зёлак.

шмарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак. (разм.).

1. каго-што. Націраць, намазваць каго-, што-н.; праціраць, ачышчаючы што-н.

Ш. варам дратву.

Ш. шкло.

2. аб што. Церціся, зачэпліваючыся за што-н. у час руху, цягнучыся па чым-н.

Кола шмаравала аб бакавіну тарантаса.

|| зак. нашмарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).

|| звар. шмарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся (да 1 знач.).

Ш. шкіпінарам; зак. нашмарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. шмарава́нне, -я, н.

шмараво́з, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм., лаянк.).

Неахайны чалавек, мурза.

шмаргану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

1. гл. шморгаць.

2. Хутка, непрыкметна пайсці, прашмыгнуць (разм.).

Ш. за дзверы.