Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хала́т, -а, Ма́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Верхняе хатняе або рабочае адзенне, якое захінаецца або зашпіляецца.

Рабочы х.

2. Верхняе адзенне ў некаторых азіяцкіх народаў, полы якога захінаюцца адна за другую.

|| памянш. хала́цік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. хала́тны, -ая, -ае.

Халатная тканіна.

хала́тны¹, -ая, -ае.

Нядобрасумленны, нядбайны.

Халатныя адносіны да выканання сваіх абавязкаў.

|| наз. хала́тнасць, -і, ж.

хала́тны² гл. халат.

халва́, -ы́, ж.

Салодкі кандытарскі выраб у выглядзе спрасаванай масы з расцёртага сланечніку, арэхаў і пад.

|| прым. халво́вы, -ая, -ае.

Халвовая маса.

ха́лепа, -ы, ж. (разм.).

Надвор’е са снегам і дажджом; хлюпота.

|| прым. ха́лепны, -ая, -ае.

хале́ра, -ы, ж.

1. Востразаразная кішэчная хвароба, якая суправаджаецца рвотай, паносам, агульным парушэннем дзейнасці арганізма.

2. Ужыв. як лаянкавае слова (разм., груб.).

Х. яго ведае.

|| прым. хале́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Халерная эпідэмія.

хале́рык, -а, мн. -і, -аў, м.

Чалавек халерычнага тэмпераменту.

халеры́чны, -ая, -ае.

Тэмпераментны, неўраўнаважаны, які лёгка ўзбуджаецца пад уздзеяннем якіх-н. уражанняў.

халі́ф, -а, мн. -ы, -аў, м.

Тытул вярхоўнага правіцеля ў мусульман, а таксама асоба, якая мае гэты тытул.

|| прым. халі́фскі, -ая, -ае.

халіфа́т, -а, Ма́це, м. (гіст.).

1. Сістэма мусульманскага феадальнага кіравання, пры якой халіф спалучаў свецкую ўладу з духоўнай.

2. мн. -ы, -аў. Феадальная дзяржава, створаная ў выніку арабскага заваявання, якую ўзначальваў халіф.

|| прым. халіфа́цкі, -ая, -ае.