Verbum

АСТРАВІ́ТЫ,

возера ў Беларусі, у Браслаўскім раёне Віцебскай вобл., у бас. р. Друйка, за 16 км на Пн ад г. Браслаў. Пл. 0,41 км, даўж. 1,15 км, найб. шыр. 0,64 км, найб. глыб. 2,7 м, даўж. берагавой лініі 3,8 км. Пл. вадазбору 2,5 км².

Схілы катлавіны выш. 5—10 м, разараныя. Берагі нізкія, пясчаныя, і тарфяністыя, на У зліваюцца са схіламі, параслі хмызняком. Дно плоскае, амаль усё выслана сапрапелямі, каля ўсх. і паўд.-ўсх. берагоў вузкая пясчаная паласа. Зарастае.

т. 2, с. 48

АСТРАВІ́ЦЯНАЎ Канстанцін Васілевіч

(30.5.1892, с. Бычкі Тамбоўскай губ., Расія — 9.2.1969),

савецкі вучоны-эканаміст і грамадскі дзеяч. Акад. АН СССР (1953), правадз. чл. Чэхаславацкай АН (1957). Скончыў Маскоўскі камерцыйны ін-т (1917). З 1922 на выкладчыцкай і н.-д. рабоце у Камакадэміі, ВПШ і Акадэміі грамадскіх навук пры ЦК КПСС. У 1947—53 дырэктар Ін-та эканомікі АН СССР. У 1948—54 гал. рэдактар час. «Вопросы экономики». У 1953—62 віцэ-прэзідэнт АН СССР. Працы па палітэканоміі капіталізму і сацыялізму.

Тв.:

Избр. произв. Т. 1—2. М., 1972—73.

т. 2, с. 48

АСТРАВО́Й Сяргей Рыгоравіч

(н. 6.9.1911, г. Новасібірск),

рускі паэт. Друкуецца з 1934. У зб-ках «Я ў Расіі народжаны» (1956), «Я люблю» (1962), «Вера, Надзея, Любоў» (1971), «Гады... Новая лірыка» (1981), «...А песня ходзіць на вайну» (1984), «Пра цябе...» (1991) і інш. вершы пра Радзіму, прыроду, ваен. гады, складаны цяперашні час. Аўтар паэм «Сын Расіі» (1942), «Маці» (1961), «Балада пра каханне» (1962) і інш., кніг для дзяцей, тэкстаў песень. Для лірыкі Астравога ўласцівыя публіцыстычнасць і грамадзянскасць.

Тв.:

Собр. соч. Т. 1—3. М., 1985—86.

т. 2, с. 48

АСТРАВУ́МАВА-ЛЕ́БЕДЗЕВА Ганна Пятроўна

(17.5.1871, С.-Пецярбург — 5.5.1955),

рускі гравёр і жывапісец. Нар. мастак Расіі (1946), правадз. чл. АМ СССР (1949). Вучылася ў Цэнтр. вучылішчы тэхн. малявання Штыгліца, у Пецярбургскай АМ (1892—1900) у І.Рэпіна і В.Матэ. Уваходзіла ў аб’яднанне «Свет мастацтва». Адрадзіла рус. арыгінальную чорна-белую і каляровую гравюру па дрэве, працавала ў галіне кніжнай ілюстрацыі, стварыла серыю паэтычных гравюр-пейзажаў: «Пецярбург» (1908), «Крукаў канал» (1910), «Марсава поле» (1922), «Паўлаўск» (1922—23), «Смольны» (1924), партрэты і інш.

Тв.:

Автобиографические записки. Т. 1—3. М., 1974.

Літ.:

Синицын Н. Гравюры Остроумовой-Лебедевой. М., 1964.

М.М.Паграноўскі.

т. 2, с. 48

АСТРАВЫ́-ДУЛЕ́БЫ,

Залазы, балота ў Беларусі, у Бярэзінскім раёне Мінскай вобласці і ў Бялыніцкім і Клічаўскім р-нах Магілёўскай вобл., у вадазборы рэк Дулебка і Даўжанка. Пераважна вярховага (80%) тыпу. Пл. 5 тыс. га, у межах прамысл. пакладу 3,7 тыс. га. Глыб. торфу да 6,8 м. Балота ў натуральным стане, пераважна пад хваёвым лесам, часткова выкарыстоўваецца пад сенажаць.

т. 2, с. 48

Астравы Дулебы

т. 18, кн. 1, с. 338

АСТРАВЫ́ ЗЯЛЁНАГА МЫ́СА,

назва дзяржавы Каба-Вердэ да 1986.

т. 2, с. 48

АСТРАГА́Л

(Astragalus),

род кветкавых раслін, гл. Куравай.

т. 2, с. 48

АСТРАГО́РСКІ Майсей Якаўлевіч

(1854, Гродзенская губ. — 1921),

вучоны-юрыст, публіцыст, грамадскі дзеяч. Скончыў юрыд. ф-т Пецярбургскага ун-та (1875), Палітычную школу ў Парыжы са ступенню д-ра права (1885). З 1875 служыў у мін-ве юстыцыі Расіі. Выкладаў у пецярбургскіх навуч. установах. Дэпутат 1-й Дзярж. думы (1906) ад Гродзенскай губ. Аўтар кніг «Дэмакратыя і палітычныя партыі» (Парыж, 1898; Лондан, 1903), «Канстытуцыйная эвалюцыя Англіі» (1913), падручніка для нар. школ «Гісторыя Расіі» (32-е выд., 1913).

Э.А.Карніловіч.

т. 2, с. 49

АСТРАГРА́ДСКАГА ФО́РМУЛА,

звязвае інтэграл па некаторым аб’ёме з інтэгралам па замкнёнай паверхні, што абмяжоўвае гэты аб’ём. У вектарнай форме мае выгляд: ${\int }_{\mathrm{(V)}}^{\mathrm{}}div\overrightarrow{\mathrm{a}}\mathrm{dV}={\oint }_{\mathrm{(S)}}^{\mathrm{}}\overrightarrow{\mathrm{a}}\bullet \mathrm{d}\overrightarrow{\mathrm{S}}$ , дзе $\overrightarrow{\mathrm{a}}$ = $\overrightarrow{\mathrm{a}}$(M) — вектарнае поле, зададзенае ў кожным пункце M аб’ёму V, $div\overrightarrow{\mathrm{a}}$ — дывергенцыя $\overrightarrow{\mathrm{a}}$, ${\oint }_{\mathrm{(S)}}^{\mathrm{}}\overrightarrow{\mathrm{a}}\bullet \mathrm{d}\overrightarrow{\mathrm{S}}$ — паток $\overrightarrow{\mathrm{a}}$ праз замкнёную паверхню S. Прапанавана М.В.Астраградскім (1828—31) і пашырана на n-мерную прастору (1834—38).

т. 2, с. 49