Verbum

анлайнавы слоўнік

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Скарачэнні

АСНОЎНЫЯ СКАРАЧЭННІ, ПРЫНЯТЫЯ Ў БЕЛЭН, АГУЛЬНЫЯ СКАРАЧЭННІ, ААН → Арганізацыя Аб’яднаных Нацый
абл. → абласны
абс. → абсалютны
абх. → абхазскі
авіяц. → авіяцыйны
агр. → аграрны
агульнаадук. → агульнаадукацыйны
адб. → адбітак
аддз. → аддзяленне; аддзел (у бібліяграфіі)
аддз-не → аддзяленне (у бібліяграфіі)
адж. → аджарскі
адз. л. → адзіночны лік (грам.)
адм. → адміністрацыйны; адмірал (пры імю)
адм.-гасп. → адміністрацыйна-гаспадарчы
адм.-тэр. → адміністрацыйна-тэрытарыяльны
адм. ц. → адміністрацыйны цэнтр
аднайм. → аднайменны
АДПУ → Аб’яднанае дзяржаўнае палітычнае ўпраўленне
адукац. → адукацыйны
азб. → азбеставы
азерб. → азербайджанскі
айч. → айчынны
Айч. вайна → Айчынная вайна
ак. → акіян
акад. → акадэмічны; акадэмік (пры імю)
акр. → акруговы; акруга (пры назве)
акупац. → акупацыйны
акц. → акцыянерны
алб. → албанскі
алг. → алгебраічны
алж. → алжырскі
алімп. → алімпійскі
алюм. → алюмініевы
АМ → Акадэмія мастацтваў
амер. → амерыканскі
АМН → Акадэмія медыцынскіх навук
АМРР → Асацыяцыя мастакоў рэвалюцыйнай Расіі
АН → Акадэмія навук
аналіт. → аналітычны
анат. → анатамічны
англ. → англійскі
ант. → антычны
антаган. → антаганістычны
антрапал. → антрапалагічны
антырэліг. → антырэлігійны
апавяд. → апавядальны; апавяданне (пры назве)
апазіц. → апазіцыйны
АПК → аграпрамысловы комплекс
АПН → Акадэмія педагагічных навук
апр. → апрацоўка (муз.)
аптыміст. → аптымістычны
апубл. → апублікаваны
араб. → арабскі
арг. → аргенцінскі
арган. → арганічны
арганізац. → арганізацыйны
арг-цыя → арганізацыя
арк. → аркестравы
арм. → армянскі
арт. → артыкул (пры назве); артыст (пры імю); у бібліяграфіі
артыл. → артылерыйскі
арх. → архітэктурны; архітэктар (пры імю)
археагр. → археаграфічны
археал. → археалагічны
арыфм. → арыфметычны
асв. → асветны
АСЕАН → афіцыйная назва Асацыяцыі эканамічнага і культурнага супрацоўніцтва краін Паўднёва-Усходняй Азіі
АСК → аўтаматычная сістэма кіравання
аскет. → аскетычны
асн. → асноўны
астр. → астранамічны
ат. м. → атамная маса
ат. н. → атамны нумар
атл. → атлантычны
атм. → атмасферны
атр. → атрад (у біялогіі)
АТС → аўтаматычная тэлефонная станцыя
атэіст. → атэістычны
аўт. → аўтаномны
аўтабіягр. → аўтабіяграфічны
аўтам. → аўтаматычны
аўтамаб. → аўтамабільны
аўстр. → аўстрыйскі
аўстрал. → аўстралійскі
афг. → афганскі
афіц. → афіцыйны
афр. → афрыканскі
АЭС → атамная электрастанцыя
б. → былы (пры назве)
Б. Усход → Блізкі Усход
бактэрыял. → бактэрыялагічны
балг. → балгарскі
балетм. → балетмайстар (пры імю)
балк. → балканскі
балт. → балтыйскі
БАН → Беларуская акадэмія навук
бас. → басейн
бат. → батанічны
башк. → башкірскі
БВА → Беларуская ваенная акруга
Б.г. → без году (у бібліяграфіі)
БДА → Беларускі дзяржаўны архіў
БДАМЛіМ → Беларускі дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва
БДГА → Беларускі дзяржаўны гістарычны архіў
БДУ → Беларускі дзяржаўны універсітэт
бел. → беларускі
белагв. → белагвардзейскі
бельг. → бельгійскі
бібліягр. → бібліяграфічны
біягр. → біяграфічны
біял. → біялагічны
б-ка → бібліятэка
БНР → Беларуская Народная Рэспубліка
БНФ → Беларускі народны фронт
Б.м. → без месца (у бібліяграфіі)
БПА → Беларуская політэхнічная акадэмія
БПІ → Беларускі політэхнічны інстытут
браз. → бразільскі
бронз. → бронзавы
брыт. → брытанскі
БСГ → Беларуская сацыялістычная грамада
БСГА → Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія
БСДП → Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя
БСРГ → Беларуская сялянска-работніцкая грамада
БССР → Беларуская ССР
буд. → будаўнічы
буд-ва → будаўніцтва
буйн. раг. жывёла → буйная рагатая жывёла
бур. → бурацкі
бурж. → буржуазны
б.ч. → большая частка
БШПР → Беларускі штаб партызанскага руху
быт. → бытавы
В. → Вялікі (у назве)
в. → вёска (пры назве)
ВА → вытворчае аб’яднанне
АГ → ваенна-аператыўная група
вадасх. → вадасховішча
ваен. → ваенны
вайск. → вайсковы
вак. → вакальны
в-аў → востраў
ваяв. → ваяводства (пры назве)
ВДНГ → Выстаўка дасягненняў народнай гаспадаркі
вегетац. → вегетацыйны
венг. → венгерскі
вер. → верасень
верас. → верасень (у бібліяграфіі)
верт. → вертыкальны
вет. → ветэрынарны
в’етн. → в’етнамскі
візант. → візантыйскі
ВКЛ → Вялікае княства Літоўскае
ВКП(б) → Усесаюзная Камуністычная партыя (бальшавікоў)
ВЛКСМ → Усесаюзны Ленінскі Камуністычны саюз моладзі
ВМС → ваенна-марскія сілы
ВМФ → ваенна-марскі флот
ВНУ → вышэйшая навучальная ўстанова
вобл. → вобласць (пры назве)
воз. → возера (пры назве)
вол. → воласць (пры назве)
ВПС → ваенна-паветраныя сілы
ВРК → ваенна-рэвалюцыйны камітэт
ВСНГ → Вышэйшы савет народнай гаспадаркі
вуч. → вучылішча (пры назве)
ВЦВК → Усерасійскі Цэнтральны Выканаўчы камітэт
ВЦСПС → Усесаюзны Цэнтральны Савет Прафесійных Саюзаў
ВЧ → высокая частата, высокачастотны
ВЧК → Усерасійская надзвычайная камісія па барацьбе з контррэвалюцыяй і сабатажам
выбр. → выбраны
выд. → выданне
выд-ва → выдавецтва
вызв. → вызваленчы
выліч. → вылічальны
вып. → выпуск
вытв. → вытворчы
вытв-сць → вытворчасць
выш. → вышыня
выяўл. → выяўленчы
вял. → вялікі
Вял. Айч. вайна → Вялікая Айчынная вайна
Вял. кн. Літ. → Вялікае княства Літоўскае
вярх. → вярхоўны
Вярх. Савет → Вярхоўны Савет
г. → горад; гара (пры назвах); год, гады
газ. → газета (пры назве)
гал. → галоўны
гандл. → гандлёвы
гар. → гарадскі
гарыз. → гарызантальны
гасп. → гаспадарчы
гв., гвардз. → гвардзейскі
гг. → гады (у бібліяграфіі)
ГДК → гранічна дапушчальная канцэнтрацыя
геагр. → геаграфічны
геад. → геадэзічны
геал. → геалагічны
геам. → геаметрычны
геафіз. → геафізічны
геахім. → геахімічны
ген. → генеральны; генерал (пры імю)
ген.-лейт. → генерал-лейтэнант (пры імю)
ген.-м. → генерал-маёр (пры імю)
ген.-палк. → генерал-палкоўнік (пры імю)
генет. → генетычны
герм. → германскі
Герой Сав. Саюза → Герой Савецкага Саюза
Герой Сац. Працы → Герой Сацыялістычнай Працы
гідрамеліярац. → гідрамеліярацыйны
гідраўл. → гідраўлічны
гіст. → гістарычны
гл. → глядзі
глыб. → глыбіня
г.н. невяд. → год нараджэння невядомы
горназдаб. → горназдабыўны
г.п. → гарадскі пасёлак; пасёлак гарадскога тыпу
гр. → група (хім.)
грамадз. → грамадзянскі
грамат. → граматычны
груз. → грузінскі
грэч. → грэчаскі
губ. → губерня (пры назве), губернскі
гуманіст. → гуманістычны
гуманіт. → гуманітарны
ГЭС → гідраэлектрастанцыя
Д. Усход → Далёкі Усход
давед. → даведнік (у бібліяграфіі)
даг. → дагестанскі
дакумент. → дакументальны
дарэв. → дарэвалюцыйны
даўж. → даўжыня
дац. → дацэнт
дзес. → дзесяціна
дзярж. → дзяржаўны
докл. → доклады (у бібліяграфіі)
дол. → долар
д-р → доктар
д-р н. → доктар навук
драм. → драматычны
драматург. → драматургічны
дрэваапр. → дрэваапрацоўчы
ДРЭС → дзяржаўная раённая электрастанцыя
дыв. → дывізія
дыпламат. → дыпламатычны
дыялект. → дыялектычны
дэкар. → дэкаратыўны
дэмакр. → дэмакратычны
дэп. → дэпутат
дэп. Вярх. Савета → дэпутат Вярхоўнага Савета
егіп. → егіпецкі
ЕС → Еўрапейскае супольніцтва
еўрап. → еўрапейскі
ж. → жыхар
жал. → жалезны
жан. → жаночы
жн. → жнівень
ж.р. → жаночы род (грам.)
жыл. → жыллёвы
З → захад (напрамак свету)
заал. → заалагічны
заг. → загадчык
заканад. → заканадаўчы
зап. → запіскі (у бібліяграфіі)
засл. → заслужаны
засл. арт. → заслужаны артыст
засл. дз. культ., засл. дз. культуры → заслужаны дзеяч культуры
засл. дз. маст., засл. дз. мастацтваў → заслужаны дзеяч мастацтва
засл. дз. нав., засл. дз. навукі, засл. дз. н. → заслужаны дзеяч навукі
засл. дз. нав. і тэхн., засл. дз. навукі і тэхн. → заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі
засл. работнік культ. → заслужаны работнік культуры
засн. → заснаваны
зах. → заходні
зах.-бел. → заходнебеларускі
зах. д. → заходняя даўгата
зб. → зборнік (пры назве); збор (у бібліяграфіі)
зб-кі → зборнікі (пры назве)
ЗВЧ → звышвысокая частата, звышвысока-частотны
з-д → завод
і г.д. → і гэтак далей
избр. произв. → избранные произведения
і пад. → і падобныя
ідэалаг. → ідэалагічны
ідэаліст. → ідэалістычны
іл. → ілюстрацыя
ільноапр. → ільноапрацоўчы
імперыял. → імперыялістычны
імправіз. → імправізаваны
ІМЭФ → Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору
інд. → індыйскі
інданез. → інданезійскі
індустр. → індустрыяльны
індывід. → індывідуальны
інж. → інжынерны; інжынер (пры імю)
інстр. → інструментальны
ін-т → інстытут
інтэрнац. → інтэрнацыянальны
інфарм. → інфармацыйны
інфекц. → інфекцыйны
інш. → іншыя
ірл. → ірландскі
ісп. → іспанскі
італ. → італьянскі (у бібліяграфіі)
італьян. → італьянскі
каап. → кааператыўны
каб.-балк. → кабардзіна-балкарскі
кав. → кавалерыйскі
каз. → казахскі
калан. → каланіяльны
калг. → калгасны; калгас (пры назве)
калект. → калектыўны
калм. → калмыцкі
каманд. → камандуючы
камб. → камбінаваны
кам.-вуг. → каменнавугальны
камед. → камедыйны
камуніст. → камуністычны
кан. → канадскі
канд. → кандыдат
канстр. → канструкцыйны
кантынент. → кантынентальны
канф. → канферэнцыя (у бібліяграфіі)
канфер. → канферэнцыя
капіталіст. → капіталістычны
кар. → карэйскі
каракалп. → каракалпакскі
касм. → касмічны
кастр. → кастрычнік; кастрычніцкі
кат. → каталог
каўк. → каўказскі
каэф. → каэфіцыент
КБ → канструктарскае бюро
КДБ → Камітэт дзяржаўнай бяспекі
КЗаП → Кодэкс законаў аб працы
кірг. → кіргізскі
кіт. → кітайскі
КК → Крымінальны кодэкс
ккдз → каэфіцыент карыснага дзеяння
кл. → клас
кн. → кніга (пры назве); князь (пры імю)
К° → кампанія
контррэв. → контррэвалюцыйны
КПБ → Камуністычная партыя Беларусі
КП(б)Б → Камуністычная партыя (бальшавікоў) Беларусі
КПЗБ → Камуністычная партыя Заходняй Беларусі
КПК → Крымінальна-працэсуальны кодэкс
КПСС → Камуністычная партыя Савецкага Саюза
кр. → крыніцы (у бібліяграфіі)
крас. → красавік; красавіцкі
крымін. → крымінальны
крышт. → крышталічны
к-т → камітэт
к-та → кіслата
культ. → культурны
культ.-асв. → культурна-асветны
Л. → Ленінград (у бібліяграфіі)
лат. → латышскі
латв. → латвійскі
лац. → лацінскі
лац.-амер. → лацінаамерыканскі
лек. → лекавы
лесаапр. → лесаапрацоўчы
лесапрам. → лесапрамысловы
ЛіБ → Літва і Беларусь
ЛіМ → «Літаратура і мастацтва»
ліп. → ліпень
ліст. → лістапад; лістападаўскі
лістап. → лістапад (у бібліяграфіі)
літ. → літаратурны; літаратура (у бібліяграфіі); літоўскі
літар. → літаральна
літ.-знавец → літаратуразнавец
літ.-знаўства → літаратуразнаўства
л-ра → літаратура
ЛЭП → лінія электраперадачы
лют. → люты (у бібліяграфіі)
Лют. рэв. → Лютаўская рэвалюцыя
м. → мыс; мора
М. → Малы (пры назве); Масква (у бібліяграфіі)
магн. → магнітны
макед. → македонскі
макс. → максімальны
малд. → малдаўскі
манапал. → манапалістычны
манарх. → манархічны
манг. → мангольскі
манум. → манументальны
марфал. → марфалагічны
маст. → мастацкі; мастак (пры імю)
мат.-тэхн. → матэрыяльна-тэхнічны
мат.-тэхн. забесп. → матэрыяльна-тэхнічвае забеспячэнне
матэм. → матэматычны
маш.-буд. → машынабудаўнічы
матэрыяліст. → матэрыялістычны
мед. → медыцынскі
мекс. → мексіканскі
меліярац. → меліярацыйны
метал. → металічны
металаапр. → металаапрацоўчы
метафіз. → метафізічны
мех. → механічны
механіст. → механістычны
МЖС → машынна-жывёлагадоўчая станцыя
МЗС → Міністэрства замежных спраў
міжнар. → міжнародны
мікрабіял. → мікрабіялагічны
мілітар. → мілітарысцкі
мін. → мінорны; міністр (пры імю)
мін-ва → міністэрства
мінер. → мінеральны
мінім. → мінімальны
М.; Л. → Масква — Ленінград (у бібліяграфіі)
млн. → мільён
млрд. → мільярд
ММС → машынна-меліярацыйная станцыя
Мн. → Мінск (у бібліяграфіі)
мн. л. → множны лік (грам.)
м. р. → мужчынскі род (грам.)
МСАП → Міжнародны саюз аховы прыроды
МТС → машынна-трактарная станцыя
муз. → музычны
МУС → Міністэрства ўнутраных спраў
мусульм. → мусульманскі
мяса-мал. → мяса-малочны
мяст. → мястэчка (пры назве)
мясц. → мясцовы
н. → нарадзіўся
н. р. → ніякі род (грам.)
н.ст. → новы стыль
н.э. → наша эра
навук. → навуковы
навуч. → навучальны
надрук. → надрукавана
найб. → найбольшы, найбольш
найважн. → найважнейшы
найвыш. → найвышэйшы
наз. → называецца
нам. → намеснік
нап. → напісана
напр. → напрыклад
нар. → народны
НАРБ → Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь
нар. гасп. → народная гаспадарка
нар.-гасп. → народнагаспадарчы
нарв. → нарвежскі
нас. → насельніцтва
НАСА → Нацыянальнае кіраўніцтва па аэранаўтыцы і даследаванні касмічнай прасторы (ЗША)
наст. → наступны
НАТО → афіцыйная назва ваенна-палітычнага саюза, створанага на аснове Паўночнаатлантычнага пакта
нафтапераг. → нафтаперагонны
нафтаперапр. → нафтаперапрацоўчы
нац. → нацыянальны
нац.-вызв. → нацыянальна-вызваленчы
нацыяналіст. → нацыяналістычны
нач. → начальнік
НВА → навукова-вытворчае аб’яднанне
н.-д. → навукова-даследчы
НДІ → навукова-даследчы інстытут
нерв. → нервовы
нерж. → нержавейны
нідэрл. → нідэрландскі
НКДБ → Народны камісарыят дзяржаўнай бяспекі
НКУС → Народны камісарыят унутраных спраў
новазел. → новазеландскі
НЧ → нізкая частата, нізкачастотны
ням. → нямецкі
ням.-фаш. → нямецка-фашысцкі
отд. → отдел (у бібліяграфіі)
отд-ние → отделение (у бібліяграфіі)
п. → памёр
Пб. → Пецярбург (у бібліяграфіі)
Пг. → Петраград (у бібліятрафіі)
pH → вадародны паказчык
пав. → павет (пры назве); павятовы
паветр. → паветраны
пагран. → пагранічны
пад каманд. → пад камандаваннем
падатр. → падатрад
падп. → падпольны
падсям. → падсямейства
пал. → палавіна
паліграф. → паліграфічны
палінез. → палінезійскі
паліт. → палітычны
палк. → палкоўнік (пры імю)
пам. → памочнік
параўн. → параўнанне; параўнай
парт. → партыйны
партуг. → партугальскі
партыз. → партызанскі
пас. → пасёлак (пры назве)
пасаж. → пасажырскі
паст. → пастаноўка; пастанова
паталаг. → паталагічны
патрыят. → патрыятычны
паўд. → паўднёвы
паўд. ш. → паўднёвая шырата
паўн. → паўночны
паўн. ш. → паўночная шырата
паўн.-асец. → паўночнаасецінскі
п-аў → паўвостраў
пач. → пачатак; пачатковы
пашыр. → пашырана
паэт. → паэтычны
Пд → поўдзень
ПдЗ → паўднёвы захад
ПдУ → паўднёвы ўсход
пед. → педагагічны
пер. → пераклад, перакладчык
перс. → персідскі
перыяд. → перыядычны
пецярб. → пецярбургскі
пл. → плошча
плем. → племянны
ПМК → перасоўная механізаваная калона
Пн → поўнач
ПнЗ → паўночны захад
ПнУ → паўночны ўсход
політэхн. → політэхнічны
Полн. собр. соч. → Полное собрание сочинений (у бібліяграфіі)
ППА → проціпаветраная абарона
ППХА → проціпаветраная і проціхімічная ахова
пр. → працы (у бібліяграфіі)
прав. → правінцыя
правадз. → правадзейны (член)
правасл. → праваслаўны
прагрэс. → прагрэсіўны
прадукц. → прадукцыйны
пралет. → пралетарскі
прамысл. → прамысловы
прам-сць → прамысловасць
праф. → прафесар
прафес. → прафесійны
прафілакт. → прафілактычны
прафс. → прафсаюзны
прац. → працоўны
прыбл. → прыблізна
псеўд. → псеўданім
псіхал. → псіхалагічны
ПСРЛ → Поўны збор рускіх летапісаў
ПТВ → прафесійна-тэхнічнае вучылішча
публ. → публікацыя (у бібліяграфіі)
пях. → пяхотны
р. → рака (пры назве)
р.п. → рабочы пасёлак
р.ц. → раённы цэнтр
развед. → разведвальны
раздз. → раздзел
рамант. → рамантычны
рас. → расійскі
р-н → раён (пры назве)
РВС → рэўваенсавет
РСДРП → Расійская сацыял-дэмакратычная рабочая партыя
РСЧА → Рабоча-сялянская Чырвоная Армія
РТС → рамонтна-тэхнічная станцыя
руб. → рубель
рум. → румынскі
рус. → рускі
рым. → рымскі
рыс. → рысунак
рэакц. → рэакцыйны
рэаліст. → рэалістычны
рэв. → рэвалюцыйны
рэвіз. → рэвізійны
рэд. → рэдактар (пры імю); рэдакцыя; рэдакцыйны
рэж. → рэжысёр (пры імю)
рэліг. → рэлігійны
рэсп. → рэспубліканскі
с. → старонка; сяло (пры назве)
сав. → савецкі
Сав. Армія → Савецкая Армія
сак. → сакавік
самадз. → самадзейны
самаст. → самастойны
сан. → санітарны
санскр. → санскрыцкі
сапр. → сапраўдны; сапраўды
сатыр. → сатырычны
сац. → сацыяльны
сацыяліст. → сацыялістычны
сб. ст. → сборник статей (у бібліяграфіі)
с. в. → светлавое выпрамяненне
св. → святы
с.-г. → сельскагаспадарчы
с.-д. → сацыял-дэмакратычны
СЕАТО → афіцыйная назва ваеннага блока, створанага на аснове дагавору пра калектыўную абарону ў Паўднёва-Усходняй Азіі
СЕНТО → афіцыйная назва ваеннага блока, створанага на аснове «Багдадскага пакта»
СІ → Міжнародная сістэма адзінак
сіб. → сібірскі
сім. → сіметрычны
сімф. → сімфанічны; сімфонія (пры назве)
сінт. → сінтэтычны
сінтакс. → сінтаксічны
сістэм. → сістэматычны
сканд. → скандынаўскі
СКБ → спецыяльнае канструктарскае бюро
скл. → скланенне; скліканне
склад. → складальнік (у бібліяграфіі)
скульпт. → скульптурны; скульптура; скульптар (пры імю)
слав. → славянскі
СМ → Савет Міністраў
снеж. → снежань; снежаньскі
СНК → Савет Народных Камісараў
Собр. соч. → Собрание сочинений (у бібліяграфіі)
сост. → составитель (у бібліяграфіі)
Соч. → Сочинения (у бібліяграфіі)
спарт. → спартыўны
Спб. → Санкт-Пецярбург (у бібліяграфіі)
спец. → спецыяльны
СССР → Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік
с/с → сельсавет (пры назве)
с. ст. → стары стыль
ст. → стагоддзе; стагоддзі; станцыя (пры назве)
Стараж. → Старажытны (у назвах: Старажытны Рым, Сгаражытная Русь і пад.)
стараж. → старажытны
стараслав. → стараславянскі
статыст. → статыстычны
стр. → струнны
стралк. → стралковы
стратэг. → стратэгічны
студз. → студзень
суд. → судовы
сусв. → сусветны
сухап. → сухапутны
СФП → Сусветная Федэрацыя прафсаюзаў
сх. → схема
схаласт. → схаластычны
сял. → сялянскі
сям. → сямейства (у біялогіі)
сцэн. → сцэнічны
т. → том
t, т-ра → тэмпература
tкіп → тэмпература кіпення
tпл → тэмпература плаўлення
табл. → табліца
тадж. → таджыкскі
танк. → танкавы
танц. → танцавальны
тапагр. → тапаграфічны
ТАСС → Тэлеграфнае агенцтва Савецкага Саюза
тат. → татарскі
ТБМ → Таварыства беларускай мовы
ТБШ → Таварыства беларускай школы
тв. → творы
т-ва → таварыства
т.зв. → так званы
тр. → труды (у бібліяграфіі)
т-р → тэатр
традыц. → традыцыйны
ТРАМ → тэатр рабочай моладзі
трансп. → транспартны
трыкат. → трыкатажны
туб. → туберкулёзны
тув. → тувінскі
тур. → турэцкі
туркм. → туркменскі
т.ч. → такім чынам
тыс. → тысяча (жыхароў); тысячагоддзе (пры лічбе)
тэарэт. → тэарэтычны
тэатр. → тэатральны
тэкст. → тэкстыльны
тэлегр. → тэлеграфны
тэлеф. → тэлефонны
тэр. → тэрыторыя; тэрытарыяльны
тэрапеўт. → тэрапеўтычны
тэрарыст. → тэрарыстычны
тэхн. → тэхнічны
тэхнал. → тэхналагічны
У → усход
УАСГШЛ → Усесаюзная акадэмія сельскагаспадарчых навук імя У.І. Леніна
УВЧ → ультравысокія частоты
удз. в. → удзельная вага
удм. → удмурцкі
узб. → узбекскі
узбр. → узброены
узв. → узвышша (пры назве)
узнаг. → узнагароджаны
узр. м. → узровень мора
укл. → уключна; уклейка
уклад. → укладальнік (у бібліяграфіі)
УКП → Усеагульная канфедэрацыя працы
укр. → украінскі
УКХ → ультракароткія хвалі
унутр. → унутраны
ун-т → універсітэт
ураўн. → ураўненне
усерас. → усерасійскі
усх. → усходні
усх. д. → усходняя даўгата
у т. л. → у тым ліку
у. х. → ударная хваля
фабр. → фабрычны
фабр.-зав. → фабрычна-заводскі
факс. выд. → факсімільнае выданне (у бібліяграфіі)
фалькл. → фальклорны
фанет. → фанетычны
фантаст. → фантастычны
фармаліст. → фармалістычны
фатагр. → фатаграфічны
фаш. → фашысцкі
феад. → феадальны
фельч.-ак. → фельчарска-акушэрскі
фіз. → фізічны
фіз.-матэм. → фізіка-матэматычны
фіз.-хім. → фізіка-хімічны
фізіял. → фізіялагічны
філал. → філалагічны
філас. → філасофскі
фін. → фінансавы; фінскі
фінл. → фінляндскі
ф-ка → фабрыка
ф-ла → формула
флам. → фламандскі
фп. → фартэпіяна
фр. → французскі (у бібліяграфіі)
франц. → французскі
ФРГ → Федэратыўная Рэспубліка Германія
ф. ст. → фунт стэрлінгаў
ф-т → факультэт
функцыян. → функцыянальны
хар. → харавы
харч. → харчовы
хім. → хімічны
хірург. → хірургічны
хім.-тэрм. → хіміка-тэрмічны
хр. → хрыбет (пры назве)
хранік. → хранікальны
хрысц. → хрысціянскі
царк. → царкоўны
ЦБ → Цэнтральнае бюро
цв. → цвёрдасць
ЦВК → Цэнтральны выканаўчы камітэт
ЦК → Цэнтральны камітэт
ЦКК → Цэнтральная кантрольная камісія
ц. н. с. → цэнтральная нервовая сістэма
ЦО → Цэнтральны орган
цукр. → цукровы
ЦШПР → Цэнтральны штаб партызанскага руху
цэм. → цэментавы
цэнтр. → цэнтральны
ЦЭС → цеплаэлектрастанцыя
ЦЭЦ → цеплаэлектрацэнтраль
цюрк. → цюркскі
ч. → частка
чал. → чалавек (пры лічбе)
час. → часопіс (пры назве)
часоп. → часопіс (у бібліяграфіі)
ЧК → надзвычайная камісія
чл. → член
чл.-кар. → член-карэспандэнт
чув. → чувашскі
чыг. → чыгунка (пры назве); чыгуначны
чыг.-ліц. → чыгуналіцейны
чыг.-плав. → чыгунаплавільны
чыг. ст. → чыгуначная станцыя
чырв. → чырвоны
Чырв. Армія → Чырвоная Армія
чэрв. → чэрвень; чэрвеньскі
чэч.-інг. → чэчэна-інгушскі
чэш. → чэшскі
шатл. → шатландскі
швед. → шведскі
швейц. → швейцарскі
шматнац. → шматнацыянальны
ШСЗ → штучны спадарожнік Зямлі
шт. → штука
шчыльн. → шчыльнасць
шыр. → шырыня
эвалюц. → эвалюцыйны
ЭВМ → электронная вылічальная машына
эканам. → эканамічны
экз. → экзэмпляр
эксперым. → эксперыментальны
эл. → электрычны
эл.-магн. → электрамагнітны
энергет. → энергетычны
энцыкл. → энцыклапедыя, энцыклапедычны (у бібліяграфіі)
эпідэміял. → эпідэміялагічны
эрс → электрарухальная сіла
эст. → эстонскі
эстр. → эстрадны
эстэт. → эстэтычны
этн. → этнічны
этнагр. → этнаграфічны
югасл. → югаслаўскі
ЮНЕСКА → установа ААН па пытаннях асветы, навукі і культуры
юрыд. → юрыдычны
ядз. → ядзерны
як. → якуцкі
які-н. → які-небудзь
яп. → японскі
яўр. → яўрэйскі
, А → ампер
а.а. → астранамічная адзінка
а.а.м. → атамная адзінка масы
аб/мін → абарот за мінуту
аб/с → абарот за секунду
Б → бел
Бк → бекерэль
В → вольт
Вб → вебер
Вт → ват
г → грам
га → гектар
гадз → гадзіна
Гн → генры
° → градус вуглавы
°C → градус Цэльсія
°R → градус Рэамюра
°F → градус Фарэнгейга
Гр → грэй
Гц → герц
Дж → джоўль
Зв → зіверт
К → кельвін
кар → карат
кВ → кілавольт
кВт → кілават
кг → кілаграм
кГц → кілагерц
кДж → кіладжоўль
Кі → кюры
Кл → кулон
км → кіламетр
км² → квадратны кіламетр
км³ → кубічны кіламетр
км/гадз → кіламетр за гадзіну
км/с → кіламетр за секунду
к.с. → конская сіла
кэВ → кілаэлектронвольт
л → літр
лк → люке
лм → люмен
м → метр
м² → квадратны метр
м³ → кубічны метр
мА → міліампер
мВ → мілівольт
мВт → міліват
мг → міліграм
м/гадз → метр за гадзіну
МГц → мегагерц
мін → мінута
′ → мінута вуглавая
мкА → мікраампер
мкВ → мікравольт
мкФ → мікрафарад
мм → міліметр
мм² → квадратны міліметр
мм³ → кубічны міліметр
мм рт. сл. → міліметр ртутнага слупа
м/с → метр за секунду
МэВ → мегаэлектронвольт
Н → ньютан
Ом → ом
Па → паскаль
пк → парсек
Р → рэнтген
с → секунда
″ → секунда вуглавая
св. год → светлавы год
см → сантыметр
см² → квадратны сантыметр
см³ → кубічны сантыметр
ст. → стагоддзе
сут → суткі
т → тона
Тл → тэсла
тыдз → тыдзень
Ф → фарад
ц → цэнтнер
ц/га → цэнтнер на гектар (з гектара)
эВ → электронвольт