Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кальцыні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Правесці (праводзіць) кальцынацыю.

кальцы́т, ‑у, ДМ ‑цыце, м.

Мінерал, састаўная частка вапняку, мармуру і інш.; вапнавы шпат.

[Ад лац. calx, calcis — вапна.]

ка́льцэкс, ‑у, м.

Лекавы прэпарат: соль хлорыстага кальцыю і уратрапіну (скарыстоўваецца пры прастудных хваробах).

[Новалац. calcex.]

кальча́к, ‑а, м.

Некалькі галін, лістоў, кветак, якія растуць на сцябле на адной вышыні.

кальчу́га, ‑і, ДМ ‑чузе, ж.

Даўнейшы воінскі даспех у выглядзе рубашкі з металічных кольцаў. Рыцарская кальчуга. □ Пыл клубіцца па дарогах ад дзесяткаў тысяч ног. Зіхацяць на сонцы бліскучыя шаломы, шчыты і кальчугі. В. Вольскі.

кальчугалюмі́ній, ‑ю, м.

Трывалы алюмініевы сплаў, які змяшчае ў сабе 0,5% нікелю.

кальчу́жнік, ‑а, м.

Гіст.

1. Воін у кальчузе.

2. Майстар, які вырабляў кальчугі.

кальчу́жны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кальчугі. Кальчужныя кольцы.

калья́н, ‑а, м.

У некаторых народаў Усходу і Афрыкі — курыльная прылада, у якой тытунёвы дым ачышчаецца, праходзячы праз ваду. Энрыка прыносіў і клаў на стол па загаду «свайго шэфа» папкі фатаграфічных здымкаў і распалены кальян, вывезены італьянцам калісьці з Афрыкі. Мікуліч.

калю́га, ‑і, ДМ ‑люзе, ж.

Ямка на дарозе, выбітая коламі, звычайна з вадой, граззю. Заглушэў зусім вялікі стары шлях. Размыты з бакоў веснавымі ручаямі, пакарабачан даўнымі засохлымі калюгамі. Гарэцкі.