Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

каталагіза́тар, ‑а, м.

Складальнік каталога.

каталагіза́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. каталагізаваць.

катала́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.

Разм. пагард. Турма, арыштанцкая, месца зняволення. Вядзе Данілу зноў канвой У каталажку ў дом астрожны. Колас. Там, у паліцэйскай каталажцы, здарылася тое, чаго Юрый баяўся. Навуменка.

[Ад «каталаж» замест «такелаж» — снасці, памяшканне для іх на судне.]

каталепсі́чны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і каталептычны.

катале́псія, ‑і, ж.

Стан поўнай нерухомасці з застываннем чалавека ў той або іншай позе, які ўзнікае ад моцнага хвалявання, пры некаторых нервовых і псіхічных хваробах, пад уздзеяннем гіпнозу.

[Ад грэч. katálēpsis — схватванне.]

катале́птык, ‑а, м.

Чалавек, хворы на каталепсію.

каталепты́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Жан. да каталептык.

каталепты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да каталепсіі. Каталептычны прыпадак.

ката́ліз, ‑у, м.

Узбуджэнне хімічнай рэакцыі або змяненне яе скорасці пад уздзеяннем каталізатараў.

[Ад грэч. katálysis — разбурэнне.]

каталіза́тар, ‑а, м.

Рэчыва, якое паскарае або запавольвае ход хімічнай рэакцыі, але само застаецца нязменным.