Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кадзі́раванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. кадзіраваць.

кадзі́равацца, ‑руецца; незак.

Зал. да кадзіраваць.

кадзі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Зашыфраваць (зашыфроўваць); паведамленне пэўнымі ўмоўнымі знакамі ​1 (кодам). Галай вывеў вонкі доўгую антэну дальняй сувязі, падключыў да рацыі поўную магутнасць акумулятараў і пачаў кадзіраваць тэкст перасцярогі. Шыцік.

кадзіро́вачны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для кадзіравання.

кадзіро́ўшчык, ‑а, м.

Спецыяліст па кадзіраванню.

кадзі́ць, каджу, кадзіш, кадзіць; незак.

Раскалыхваючы ў руцэ кадзіла, курыць ладанам або іншымі пахучымі рэчывамі ў час набажэнства. Кадзіць сваім кадзілам дзяк Паперадзе працэсіі. Куляшоў. Вось не забыцца мне ніколі, Як раз угодніку Міколе Служыў малебен поп адзін. Як шчыра ён кадзіў. Крапіва. // перан. Незаслужана, празмерна хваліць каго‑н. Сяджу і думаю: які ж я дзівак быў учора. Часам з некім грымеў, часах некаму ў вочы кадзіў. Кірэенка.

кадзь, ‑і, Т ‑ддзю, ж.

Вялікая драўляная пасудзіна з клёпак, сцягнутых абручамі, для захоўвання розных сельскагаспадарчых прадуктаў. Калі трохі вочы прывыклі да змроку, сталі відаць — кадзь з капустаю, кадушачка з агуркамі. Крапіва.

ка́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Невялікая кадзь; кадушка. Дубовы ліст, і хрэн, і кроп кладуць з гуркамі ў кадкі. Вялюгін. І [Маці] лічыць дні, Каб хутчэй дачакацца, Хлебны квас прыгатуе ў ліпавай кадцы. Панчанка.

ка́дміевы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кадмію, мае ў сабе кадмій. Кадміевыя сплавы.

ка́дмій, ‑ю, м.

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які знаходзіцца пераважна ў цынкавых рудах.

2. Жоўтая фарба розных адценняў, якая прымяняецца ў алейным жывапісе, кераміцы і інш.

[Лац. cadmium.]