Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

капрызу́ля, ‑і, ДМ ‑ю, Т ‑ем, м.; ДМ ‑і, Т ‑яй, ж.

Разм. Капрыза, капрызнік. І аднойчы папрасіў Ласы капрызуля: — Мёд салодкі! Прынясі Хоць на зуб, матуля! Калачынскі.

капрыфо́лій, ‑лію і капрыфо́ль, ‑ю, м.

Павойная кустовая расліна сямейства бружмелевых з пахучымі ружовымі або жоўтымі кветкамі (разводзіцца як дэкаратыўная).

[Ад лац. caprifolium — казліны ліст.]

капры́чыо, нескл., н.

Род музычных твораў вольнай формы, якія вызначаюцца жывасцю, нечаканымі і арыгінальнымі пераходамі. «Італьянскае капрычыо» Чайкоўскага. «Іспанскае капрычыо» Рымскага-Корсакава.

[Іт. capriccio.]

ка́псула, ‑ы, ж.

1. Тонкая абалонка або сумка, якая абвалаквае розныя органы, а таксама і паталагічныя ўтварэнні ў арганізме.

2. Абалонка для вадкіх або парашкападобных лякарстваў, якая прыгатаўляецца з крухмалу, жэлаціну і лёгка раствараецца ў арганізме.

3. Герметычная кабіна, камера. // Спускаемы касмічны апарат.

[Ад лац. capsula — каробачка.]

ка́псуль, ‑я, м.

1. Металічны каўпачок з выбуховым рэчывам, якое загараецца ад удару і запальвае зарад у баявых патронах, дыстанцыйных трубках і інш.

2. Алавяны каўпачок, які надзяваецца на галоўку закаркаванай бутэлькі з віном.

[Фр. capsule з лац.]

ка́псульны 1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да капсулы. Капсульны гідраагрэгат.

ка́псульны 2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да капсуля. // З капсулем. Капсульны пісталет.

каптава́нне, ‑я, н.

Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. каптаваць.

каптава́цца, ‑туецца; незак.

Зал. да каптаваць.

каптава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.

Правесці (праводзіць) каптаж (у 1 знач.).

капта́ж, ‑у, м.

1. Заключэнне ў трубы, калодзежы і іншыя збудаванні падземнай крыніцы вадкасці або газу з мэтай іх найбольш поўнага выкарыстання.

2. Збудаванне над месцам выхаду крыніцы.

[Фр. captage.]