каменедрабі́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Машына для драблення камення і інш. горных парод.
каменедрабі́льны, ‑ая, ‑ае.
Прызначаны для драблення камення і інш. горных парод. Каменедрабільны агрэгат.
каменеўбо́рачны, ‑ая, ‑ае.
Прызначаны для ўборкі камянёў. Каменеўборачная машына.
ка́менка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Печ у лазні, складзеная з камення. Насця папырскала венікам каменку — у прылазнік шыбанула сухая гарачая пара. Асіпенка.
каменнаву́гальны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да каменнага вугалю, звязаны з яго здабычай. Каменнавугальная смала. Каменнавугальныя шахты. Каменнавугальная прамысловасць.
каме́нне, ‑я, н., зб.
Камяні. Час ад часу падковы непрыемна звякаюць па каменні. Камення тут шмат. Брыль. На гэтым ручайку выкапалі сажалку, аблажылі яе берагі каменнем. Колас.
•••
Закідаць каменнем гл. закідаць.
каме́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца каменем (у 1 знач.), складаецца з каменю. Каменная парода. Каменная гара. Каменная скала.
2. Выраблены, пабудаваны з каменю, з камення або з цэглы. Каменны дом. Каменны падмурак. □ Тры пад’езды з вуліцы, з адшліфаванымі каменнымі ганкамі, .. нагадвалі ўваход у касцёл. Бядуля. Узнімаючы слуп пылу, імчаліся грузавікі, грукацелі гарматы па каменным бруку. Лынькоў.
3. Які характарызуецца апрацоўкай каменю, выкарыстаннем прылад з каменю (пра перыяд, эпоху). Каменны век.
4. перан. Нерухомы, застылы. Дзед з сухім каменным тварам і невідушчымі вачамі нясе на руках Паўліка. Хомчанка. А маці стаіць за сцяной: Ні з месца — Каменнаю стала. Бялевіч.
5. перан. Абыякавы, нячулы, раўнадушны. Сэрца чарсцвела, рабілася каменным, толькі адно кволае пачуццё і засталося ў ім. Мурашка.
6. Непахісны, стойкі, упарты. — Я сказаў, што не пушчу, а здам у міліцыю, пакуль не заплаціш, — з каменнай упартасцю гаварыў кантралёр. Скрыган. Каменнаму трэба быць, каб жыць у сям’і Верамейчыкаў. Крапіва.
7. Як састаўная частка некаторых: батанічных, заалагічных і мінералагічных назваў. Каменная бяроза. Каменны баран. Каменная соль. Каменны вугаль.
•••
Каменная баба гл. баба.
Каменны мяшок гл. мяшок.
Як за каменнай сцяной гл. сцяна.
камента́рый, ‑я; Р мн. ‑яў; м.
1. Тлумачэнне да якога‑н. друкаванага тэксту ў форме заўваг, зносак і пад. Фразеалогія арыгінала, захаваная [у перакладзе] Янкам Купалам, не патрабуе.. каментарыяў. Яна зразумела. Палітыка. // часцей мн. (камента́рыі, ‑яў). Выданне з тлумачэннямі да якога‑н. твора. Каментарыі да карт Дыялекталагічнага атласа беларускай мовы. Выданне твораў Я. Коласа з каментарыямі.
2. часцей мн. (камента́рыі, ‑яў). Крытычныя і тлумачальныя разважанні на якую‑н. тэму. «Як прыгожа пахне лес, луг, рака і поле», — цытаваў Музін Краскіна і тут жа падсалоджваў уласнымі каментарыямі: «Колькі эмоцыі ў гэтых радках». Рылько.
[Лац. commentarius.]
камента́тар, ‑а, м.
Той, хто каменціруе што‑н.; аўтар каментарыя, каментарыяў. Каментатар па знешнепалітычных пытаннях.
[Лац. commentator.]
камента́тарскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да каментатара, уласцівы яму. Каментатарскія прыёмы.