Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пора, , ж.

  1. Вельмі дробная адтуліна потавай залозы на скуры.

  2. Вельмі дробная шчыліна, прамежак паміж часцінкамі рэчыва.

    • Поры ў метале.

порах, , м.

  1. Выбуховае рэчыва для вырабу зарадаў агнястрэльнай зброі.

    • Бяздымны п.
    • Трымаць п. сухім (таксама перан. быць заўсёды гатовым да абароны).
    • Пахне порахам (перан. набліжаецца вайна).
    • Пораху не выдумае (перан. пра недалёкага чалавека; разм.).
  2. перан. Пра запальчывага ці вельмі жвавага чалавека (разм.).

    • Такі нецярплівы чалавек, словам — п.

  • Бочка з порахам — пра неадступную пагрозу, вялікую небяспеку.

  • Не нюхаць пораху (разм.) — не быць у баях.

  • Не хапае пораху (разм.) — недастаткова сіл, настойлівасці для чаго-н.

  • Порах дарэмна траціць (разм.) — дзейнічаць або гаварыць упустую.

|| прым. парахавы, .

поркацца, ; незак. (разм.).

  1. Корпацца, капацца ў чым-н.

    • П. ў рэчах.
  2. Займацца чым-н. карпатлівым, марудным, а таксама рабіць што-н. марудна.

    • П. з апаратурай.

|| наз. порканне, .

поркаць, ; незак. (разм.).

Тыкаць, пароць.

  • П. палкай у зямлю.

|| аднакр. паркануць, .

|| наз. порканне, .

порсткі, (разм.).

Хуткі, жвавы, запальчывы, быстры.

  • Даволі п. для свайго ўзросту чалавек.
  • Адзін брат спакойны, разважлівы, а другі п., гарачы.

|| наз. порсткасць, .

порт1, , м.

Месца з засцярожанай воднай прасторай, спецыяльна абсталяванае для стаянкі, пагрузкі, разгрузкі і рамонту суднаў, а таксама прыморскі горад з такім спецыяльна прыстасаваным месцам.

  • Рачны п.
  • Гандлёвы л.

  • Паветраны порт — тое, што і аэрапорт.

|| прым. партовы, .

порт2, , м.

Льняная або баваўняная тканіна.

  • Кашуля з порту.

порткі, , н. (разм.).

Тое, што і штаны.

|| памянш. портачкі, .

  • Цесненькія п.

|| прым. парточны, .

портэр, , м.

Гатунак моцнага і гаркаватага чорнага піва.

|| прым. портэрны, .

поруч, прысл.

  1. Побач, поплеч.

    • Мы ішлі п.
  2. Недалёка, паблізу.

    • На траве сядзелі людзі, а вазы стаялі п.