Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пол1, , м.

Палаткі, нары ў сялянскай хаце.

пол2, , м.

Кожны з двух генетычна і фізіялагічна супрацьпастаўленых разрадаў жывых істот (мужчын і жанчын, самцоў і самак).

  • Мужчынскі п.
  • Прыгожы або слабы п. (жанчыны; жарт.).

|| прым. палавы, .

  • Палавая спеласць.

пола, нескл., н.

Спартыўная камандная гульня з драўляным мячом і клюшкамі верхам на спецыяльна выезджаных конях.

  • Коннае п.

  • Воднае пола — спартыўная камандная гульня ў мяч на вадзе, а таксама адпаведны від спорту.

полаг, , м.

Заслона, якая закрывае ложак, а таксама любая заслона.

  • Завесіць полагам калыску.
  • П. хмар (перан.).

полаз1, , м.

Гладкі, коўзкі, загнуты спераду брус, пласціна.

  • Санныя палазы.

полаз2, , м.

Неядавітая змяя сямейства вужоў.

поласць, , ж.

У жывёльным арганізме: прастора, парожняя або запоўненая чым-н., абмежаваная ўнутранымі паверхнямі сценак цела.

  • Брушная п.

|| прым. поласцевы, .

полаўцы, , м.

Група плямён цюркскага паходжання, якія качавалі на паўднёвым усходзе Еўропы ў 11 — пач. 13 стст.

|| ж. палаўчанка, .

полба, , ж.

Асобны від пшаніцы з ломкім коласам.

|| прым. полбенны, .

  • Полбенная каша.

поле, , н.

  1. Бязлесная раўніна.

    • Гуляць па полі.
  2. Засеяны або падрыхтаваны да пасеву ўчастак зямлі.

    • Кукурузнае п.
    • Рыхтаваць п. пад бульбу.
  3. Вялікая роўная пляцоўка, спецыяльна абсталяваная, прызначаная для чаго-н.

    • Футбольнае п.
  4. Работа, даследчая дзейнасць у прыродных умовах (спец.).

    • Геолагі летам у полі.
  5. Прастора дзеяння якіх-н. сіл (спец.).

    • Магнітнае п.
    • Сілавое п.
  6. перан., чаго і для чаго. Галіна, сфера дзейнасці, ніва.

    • Вялікае п. дзейнасці.
  7. Асноўны колер, фон пад узорам.

    • Паркаль у белы гарошак на чырвоным полі.
  8. звычайна мн. Чыстая палоса ўздоўж краю ліста ў кнізе, сшытку і пад.

    • Паметкі на палях сшытка.
  9. звычайна мн. Шырокі бераг капелюша.

    • Капялюш з загнутымі палямі.

  • Поле бітвы (высок.) — месца, дзе адбываецца бой.

  • Поле зроку — прастора, якую бачыць вока.

|| прым. палявы, .

  • Палявыя далі.
  • П. ігрок.
  • Палявая практыка.
  • Выплаціць палявыя (наз.).