Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

перабраць, ; зак.

  1. Разбіраючы, сартуючы, перагледзець (многае).

    • П. кнігі.
    • П. бульбу.
    • П. у размове ўсіх знаёмых (перан.).
  2. Разабраўшы, скласці, набраць нанава (спец.).

    • П. сцены.
    • П. вёрстку.
  3. Паслядоўна дакрануцца да чаго-н.

    • П. гузікі на кофце пальцамі.
  4. што і чаго. Узяць больш, чым трэба, занадта многа.

    • П. фонд зарплаты.
  5. Зрабіць звыш меры, перадаць, перастарацца (разм.).

    • П. меру (зрабіць лішняе).
    • У нядзелю ў гасцях перабраў (выпіў лішняе).

|| незак. перабіраць, .

|| наз. перабіранне, , перабор, і пераборка, .

перабрудзіць, ; зак.

Забрудзіць усё, многае.

  • П. усю вопратку.

перабудавацца, ; зак.

Змяніць парадак сваёй работы, напрамак сваёй дзейнасці, свае погляды.

  • П. пасля крытыкі.

|| незак. перабудоўвацца, .

|| наз. перабудова, .

перабудаваць, ; зак.

  1. Зрабіць пераробку ў якой-н. пабудове.

    • П. хату.
  2. Пабудаваць, перарабіць па-новаму, унёсшы змены ў парадак, сістэму чаго-н.

    • П. план.
    • П. працу школы.
    • П. сказ.

|| незак. перабудоўваць, .

|| наз. перабудова, .

перабудова, , ж.

  1. гл. перабудаваць, -цца.

  2. У СССР у 1985-1991 гг.: працэс змен у эканоміцы і грамадскай свядомасці, скіраваны на развіццё дэмакратыі і галоснасці, на заканчэнне халоднай вайны.

|| прым. перабудоўчы, .

  • Перабудоўчыя працэсы.

перабыць, ; зак. (разм.).

  1. Пражыць нейкім чынам, перачакаць нейкі час, да якой-н. пары.

    • П. ноч у знаёмых.
  2. Пабываць у розны час дзе-н. — пра ўсіх, многіх або пабываць у каго-н. у руках — пра ўсё, многае

    • За апошні час тут перабыло многа людзей.
    • Колькі кніг перабыло ў яго руках.

|| незак. перабываць, .

перабяліць, ; зак.

  1. Пабяліць нанава.

    • П. печ.
  2. Пабяліць усё, многае.

    • За сезон перабяліў сотні пакояў.
  3. Сапсаваць празмерным бяленнем.

    • П. палотны хлёркай.
  4. Перапісаць з чарнавіка начыста (уст.).

    • П. рукапіс.

|| незак. перабельваць, .

|| наз. перабельванне, і перабелка, .

перавабіць, ; зак.

Заахвоціўшы чым-н., угаварыць перайсці, пераехаць куды-н., пераманіць.

  • П. добрага работніка.

|| незак. перавабліваць, .

перавага, , ж.

  1. Асаблівасць, што выгадна адрознівае каго-, што-н., выгада.

    • Атрымаць перавагу.
    • Колькасная п.
  2. Выключнае права на што-н., прывілея.

    • Спадчынныя правы і перавагі.

пераважаць, ; незак.

Мець перавагу ў чым-н.; займаць пануючае становішча.

  • Тут пераважаюць сосны.