Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

размяняцца, ; зак.

  1. Памылкова абмяняўшыся чым-н. падобным, аднародным, зрабіць размен.

    • Р. шапкамі.
  2. У шахматнай гульні: зрабіць размен фігур.

    • Р. сланамі.
  3. Зрасходаваць свае сілы, здольнасці на дробныя справы.

    • Р. на дробязі.
  4. Пра тых, хто жыве разам: раз’ехацца, падзяліўшы агульную жылую плошчу.

|| незак. разменьвацца, .

|| наз. размен, .

  • Р. фігур у шахматнай гульні.

размяняць, ; зак.

  1. Абмяняць адны грашовыя купоны або манеты на больш дробныя ў адпаведнай колькасці.

    • Р. сто рублёў.
    • Р. пяты дзесятак (перан. пра ўзрост: ужо споўнілася сорак).
  2. Абмяняць каго-, што-н. на другое падобнае або на другога падобнага.

    • Р. кватэру.
    • Р. палонных.

|| незак. разменьваць, .

|| наз. размен, .

|| прым. разменны, .

  • Р. аўтамат (для размену манет).
  • Разменныя манеты (дробныя, для размену).

размясіць, ; зак.

Перамяшаўшы, размяць (што-н. густое, вязкае).

  • Р. цеста.

|| незак. размешваць, .

|| наз. размешванне, і размеска, .

|| прым. размесачны, .

размясціцца, ; зак.

Заняць месца; уладкавацца.

  • Р. па вагонах.
  • Р. на кватэры.

|| незак. размяшчацца, .

|| наз. размяшчэнне, .

размясціць, ; зак.

  1. Расставіць або разлажыць у пэўным парадку, даць кожнаму месца.

    • Р. пасажыраў у вагоне.
    • Р. тавары на паліцах.
  2. Размеркаваць паміж многімі.

    • Р. латарэйныя білеты.

|| незак. размяшчаць, .

|| наз. размяшчэнне, .

размяцца, ; зак.

  1. Стаць мяккім (ад сціскання, расцірання).

    • Воск размяўся.
  2. перан. З дапамогай якіх-н. рухаў прывесці цела ў стан фізічнай бадзёрасці (разм.).

    • Р. пасля сну.

|| незак. размінацца, .

|| наз. размінка, .

|| прым. разміначны, .

  • Разміначная дарожка.

размяць, ; зак.

  1. гл. мяць.

  2. перан. Рухамі прывесці цела ў стан фізічнай бадзёрасці (разм.).

    • Р. ногі.

|| незак. размінаць, .

|| наз. размінка, .

размяшаць, ; зак.

Прыгатаваць што-н. шляхам размешвання лыжкай, мешалкай і пад.

  • Р. цукар у шклянцы чаю.

|| незак. размешваць, .

|| наз. размешванне, .

разна...

Першая частка складаных слоў; ужыв. замест «розна...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр. разназначны, разнаколерны.

разнабой, , м.

Адсутнасць узгодненасці, зладжанасці, адзінства ў чым-н.

  • Ліквідаваць р. у працы.
  • Р. у правапісе.

|| прым. разнабойны, .